ગુજરાતમાં દૂધ ઉત્પાદન વધારવા માટે સરોગેટ ગાયોનો ઉપયોગ કરવામાં આવશેવધુ દૂધ આપતી ગાયોના અંડકોષ અને બળદના વીર્યમાંથી શુક્રાણુ કાઢીને લેબમાં ગર્ભ તૈયાર કરવામાં આવશે

હવે ગુજરાતના અમરેલીમાં ગાયને સરોગેટ કરવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. વધુ દૂધ આપતી ગાયોના અંડકોષ અને બળદના વીર્યમાંથી શુક્રાણુ કાઢીને લેબમાં ગર્ભ તૈયાર કરવામાં આવશે અને બાદમાં તેમને ઓછું દૂધ આપતી ગાયમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે. સરોગેટ ગાય ગર્ભાવસ્થાના ૯ મહિના પછી વાછરડાને જન્મ આપશે. આ ગાયનું વાછરડું (માદા) ભવિષ્યમાં વધુ દૂધ આપતી એક ગીર ગાય તરીકે તૈયાર થશે. ગુજરાતમાં દૂધ ઉત્પાદન વધારવા માટે સરોગેટ ગાયોનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. અમરેલી સ્થિત અમર ડેરીએ પાયલોટ પ્રોજેક્ટ શરૂ કર્યો છે.

જેના દ્વારા સારી ગુણવત્તાવાળા બળદના વીર્ય અને ગાયના અંડાનો ઉપયોગ કરીને લેબમાં ભ્રૂણ તૈયાર કરવામાં આવે છે. જે પછી ભ્રૂણને પાનખરમાં તંદુરસ્ત ગાયમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે. આ ગાયોમાંથી જન્મેલા નવા વાછરડા ભવિષ્યમાં વધુ દૂધ આપી શકશે. આ પદ્ધતિ એવી જ છે જે રીતે કેટલીક સ્ત્રીઓ કુદરતી રીતે ગર્ભ ધારણ કરી શકતી નથી. તેઓ સામાન્ય રીતે બાળકો પેદા કરવા માટે ઇન-વિટ્રો ફર્ટિલાઇઝેશન (ૈંફહ્લ) અને સરોગસીનો આશરો લે છે. અમરેલી સ્થિત અમર ડેરીએ પાયલોટ પ્રોજેક્ટ શરૂ કર્યો છે.

જેના કારણે સારી ગુણવત્તાના બળદના વીર્ય અને ગાયના ઈંડાનો ઉપયોગ કરીને લેબમાં ભ્રૂણ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ ગર્ભ પછીથી તંદુરસ્ત બિન-વંધ્ય ગાયમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે. આનાથી રાજ્યમાં દૂધ ઉત્પાદન વધારવામાં મદદ મળશે. એવો દાવો કરવામાં આવે છે કે સરોગેટ ગાયો ગેમ ચેન્જર સાબિત થશે. ગીર ગાય દોઢ વર્ષમાં વાછરડાને જન્મ આપી શકે છે. ગીર ગાય અન્ય ગાયો કરતા વધુ દૂધ આપી શકે છે.

તંદુરસ્ત ગીર ગાય દરરોજ ૨૦-૩૦ લિટર દૂધ આપી શકે છે જ્યારે સામાન્ય ગાય દિવસમાં ૩-૫ લિટર દૂધ આપે છે. અમર ડેરી ઘણા વર્ષોથી કૃત્રિમ બીજદાન (છૈં) પર કામ કરી રહી છે પરંતુ સફળતાનો દર ઓછો છે. તેથી, તેઓએ સરોગેટ ગાયનો પાયલોટ પ્રોજેક્ટ શરૂ કર્યો છે. આ કન્સેપ્ટ ટેસ્ટ ટ્યુબ બેબી જેવો જ છે. ભ્રૂણ તૈયાર કરીને લેબમાં સંગ્રહિત કરવામાં આવે છે. તેમને આઠ દિવસ માટે ઇન્ક્યુબેટરમાં મૂકવામાં આવે છે, તે સમયે પસંદ કરેલી ગાયોને સ્થાનાંતરિત કરવામાં આવે છે. આ પ્રોજેક્ટ માટે ડેરીએ નેશનલ ડેરી ડેવલપમેન્ટ બોર્ડ (દ્ગડ્ઢડ્ઢમ્) દ્વારા સંચાલિત ગૌશાળામાંથી ગીરના બળદનું વીર્ય લીધું છે. અમરેલી અને પોરબંદરમાં વર્ષોથી ગીર ગાયોનું સંવર્ધન કરતા પશુપાલકો પાસેથી તંદુરસ્ત ગીર ગાયોના ઇંડા મેળવવામાં આવ્યા છે.

સામાન્ય રીતે ગાયના શરીરમાં એક મહિનામાં ૧૨-૧૫ અંડકોષ બને છે. પરંતુ જાે એ જ ગાય કુદરતી રીતે ગર્ભ ધારણ કરે તો આખા વર્ષ દરમિયાન માત્ર એક જ અંડકોષનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. અને ૧૨-૧૫ મહિનામાં માત્ર એક જ વાછરડું જન્મી શકે છે. એવો દાવો કરવામાં આવે છે કે આ પદ્ધતિ દ્વારા વધુ દૂધ આપતી ગાયોના અંડકોષ લઈને વર્ષમાં ૨૦-૨૫ વાછરડાઓ પેદા કરી શકાય છે. આ વાછરડાં મોટા થઈને વધુ દૂધ આપતી ગાયો બનશે. અમર ડેરીએ ભ્રૂણની તૈયારીની ટેકનિક માટે જરૂરી તબીબી સાધનો સ્થાપિત કરવા માટે રૂ. ૯૦ લાખનો ખર્ચ કર્યો છે. આ પ્રોજેક્ટનો સમગ્ર ખર્ચ ગુજરાત કોઓપરેટિવ મિલ્ક માર્કેટિંગ ફેડરેશન (ય્ઝ્રસ્સ્હ્લ) અને કેન્દ્ર સરકાર ઉઠાવી રહી છે. દ્ગડ્ઢડ્ઢમ્ જાન્યુઆરી ૨૦૧૯માં બે વાછરડાં પેદા કરવામાં સફળ રહી હતી. જેમાંથી એક વાછરડું ગીર ઓલાદનું અને બીજું સાહિવાલ ઓલાદનું હતું. આ બંને વાછરડાઓનું ઉત્પાદન પણ ૈંફહ્લ ટેકનોલોજી દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.