બે દિવસીય ૧૦-રાષ્ટ્રીય આસિયાન સમિટમાં ભારત અને ચીનના સંરક્ષણ પ્રધાનો પ્રથમ વખત મળશે

ન્છઝ્ર પર છૂટાછેડા પછી ભારત અને ચીનના સંરક્ષણ પ્રધાનો પ્રથમ વખત મળવા જઈ રહ્યા છે. કેન્દ્રીય સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહ આ સંદર્ભે તેમના ચીની સમકક્ષ ડોંગ જુનને મળવા જઈ રહ્યા છે. રાજનાથ સિંહ લાઓસમાં ૨૦ નવેમ્બરથી શરૂ થનારી બે દિવસીય ૧૦-રાષ્ટ્રીય આસિયાન સમિટની ડોંગ જૂનને મળશે. આ બેઠક બંને દેશો માટે ઘણી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. ગયા મહિને જ બંને સેનાઓ પૂર્વી લદ્દાખમાં પીછેહઠ કરી હતી. જે બાદ ભારતના ડેપસાંગ અને ડેમચોક વિસ્તારમાં ફરીથી પેટ્રોલિંગ શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું.

છેલ્લા ચાર વર્ષમાં જ્યાં ભારત અને ચીને પૂર્વી લદ્દાખમાં ૫૦,૦૦૦થી વધુ સૈનિકો અને હથિયારો તૈનાત કર્યા છે, તો બીજી તરફ બંને દેશોએ પોતપોતાની રીતે સૈન્યનું નિર્માણ કર્યું છે. સૈનિકો અને સાધનોની તૈનાતી ઝડપી બનાવવા માટે ચીનીઓએ પુલ, નવા પાયા અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર ઘણું કામ કર્યું. તેની સરખામણીમાં ભારતે ન્છઝ્ર પાસે રસ્તા, પુલ અને એરબેઝ પણ બનાવ્યા છે. પૂર્વી લદ્દાખમાં છૂટાછેડા અંગેના કરાર પછી સેનાઓ પીછેહઠ કરી હોવા છતાં, પરસ્પર વિશ્વાસને લઈને બંને દેશો વચ્ચે કમાન્ડર સ્તરની વાતચીત ચાલુ છે.

કારણ કે ચીનની વાત અને કૃત્યમાં ઘણો તફાવત છે. તેથી, ભારત પૂર્વી લદ્દાખમાં ન્છઝ્ર નજીક તેની તૈયારીઓમાં કોઈ કસર છોડવા માંગતું નથી. સૂત્રો પાસેથી મળેલી માહિતી અનુસાર, ભારત લદ્દાખના કેલા પાસ દ્વારા ૭-૮ કિલોમીટર લાંબી ટ્‌વીન-ટ્યુબ ટનલ બનાવી શકે છે. આ ટનલ ૧૮,૬૦૦ ફૂટની ઊંચાઈએ બનાવી શકાય છે. કેન્દ્ર સરકારે લેહને પેંગોંગ સાથે જાેડવાનો ર્નિણય લીધો છે. તેનો પ્રસ્તાવ લદ્દાખના યુટી પ્રશાસનને આપવામાં આવ્યો છે. આ ટનલના નિર્માણથી ભારતીય સેનાની હિલચાલ ઝડપી બનશે. જાે જરૂરી હોય તો, જમાવટ સરળતાથી કરી શકાય છે. આ ટનલના નિર્માણમાં અંદાજે ૬,૦૦૦ કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થવાનો અંદાજ છે. કેન્દ્ર સરકારે તેના નિર્માણ અંગે બેઠક યોજી છે, આ પ્રસ્તાવ પર ટૂંક સમયમાં ર્નિણય લેવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. અગાઉ, બે વર્ષ પહેલાં, લદ્દાખ પ્રશાસને ખારદુંગ લા, ફોટુ લા, નામિકા લા અને કેલામાં ચાર પાસ પર નવી ટનલની જરૂરિયાત દર્શાવતો રોડમેપ આગળ મૂક્યો હતો. હવે અનુમાન લગાવવામાં આવી રહ્યું છે કે તેના અમલીકરણનો સમય નજીક આવી ગયો છે.