સંયુક્ત રાષ્ટ્રના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, વિશ્વના ૨૬% લોકોને શુધ્ધ પાણીની સુવિધા નથી?!’

સંયુક્ત રાષ્ટ્રના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, વિશ્વના ૨૬% લોકોને શુધ્ધ પીવાનું પાણી મળતું નથી. વિશ્વના ૪૬% લોકોને સેનિટેશન માટે પાણી મળતું નથી. તે જ સમયે, ૨૦૦ કરોડ લોકોને વર્ષમાં એક મહિના માટે પાણીની અછતનો સામનો કરવો પડે છે. પાણી એક એવું વરદાન છે જે આપણને કુદરત તરફથી મળે છે. આપણે પૈસા આપીને પાણી ખરીદી શકીએ છીએ પરંતુ પાણી બનાવી શકતા નથી અને આપણે બધાએ આ સમજવાની જરૂર છે. જે ઝડપે દુનિયા પાણીનો વપરાશ કરી રહી છે, પૃથ્વી સુકાઈ રહી છે. ટૂંક સમયમાં આપણે તરસ્યા રહી જઈશું અને આપણામાંથી ઘણાને પાણીના બે ટીપાં માટે તરસવું પડશે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, પૃથ્વી ઝડપથી સુકાઈ રહી છે અને અબજાે લોકો ગંદુ પાણી પીવા માટે મજબૂર છે.

યુએનનો રિપોર્ટ શું કહે છે?.. તે જાણો.. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, વિશ્વના ૨૬% લોકોને શુધ્ધ પાણીની સુવિધા નથી. વિશ્વના ૨૦૦ કરોડ લોકોને વર્ષમાં એક મહિના માટે પાણીની અછતનો સામનો કરવો પડે છે. વિશ્વમાં જે લોકો હાલમાં પાણીની અછત સાથે ઝઝૂમી રહ્યા છે, ટૂંક સમયમાં તે આંકડો પણ આસમાને પહોંચશે. યુએનના રિપોર્ટ અનુસાર, છેલ્લા ૪૦ વર્ષમાં વૈશ્વિક સ્તરે પાણીનો ઉપયોગ દર વર્ષે લગભગ ૧%ના દરે વધી રહ્યો છે.

સરેરાશ, વિશ્વની વસ્તીના ૧૦% લોકો એવા દેશોમાં રહે છે જ્યાં પાણીની અછત વધુ હોય છે. ૨૦૧૬ માં ૯૩૦ મિલિયન લોકોએ પાણીની અછતનો સામનો કર્યો હતો, પરંતુ ૨૦૫૦ માં ૨૪૦૦ મિલિયન લોકો એવા હશે જેમને પીવાના પાણી માટે સંઘર્ષ કરવો પડશે. આજની પરિસ્થિતિમાં અબજાે લોકો દૂષિત પાણી પી રહ્યા છે. આ સવાલ નો જવાબ વિચાર્યો તો ખરા?.. શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે જાે એક દિવસ પણ પીવાનું પાણી ન મળે તો શું થશે? તમે અત્યારે આ વિશે વિચારી પણ શકતા નથી, પરંતુ તે આવતીકાલની વાસ્તવિકતા બની શકે છે. બે લીટીની વાર્તામાં તમને પાણીનું મહત્વ સમજાવવાનો પ્રયત્ન કરીશું.

પાણી શું છે? જેને તમારા દાદાએ નદીમાં જાેયું… પિતાએ કૂવામાં જાેયું, જેને તમે નળમાં જાેયું અને તમારા બાળકોએ બોટલમાં જાેઈ રહ્યાં છે પણ હવે તેમના બાળકો ક્યાં જાેશે? પૃથ્વી પર પાણી સતત ઘટી રહ્યું છે. આ સત્ય આપણે બધા જાણીએ છીએ, પરંતુ હવે આપણામાંથી કોઈ પણ તેના માટે ગંભીર નથી કારણ કે આપણે આપણા સ્તરે પાણી બચાવવા માટે કંઈ કરી રહ્યા નથી. જેમ આપણે જાણીએ છીએ કે આપણે દરરોજ જે પાણી પીતા હોઈએ છીએ તે ૧૦૦ ટકા શુદ્ધ છે તેની કોઈ ગેરંટી નથી. પરંતુ આપણે તેની પરવા કરતા નથી. અમને પીવા માટે પાણી મળી રહ્યું છે એ વિચારીને તમને સંતોષ થાય છે.

સૌથી પહેલાં અમે તમને જણાવીએ છીએ કે શુધ્ધ પાણીનું માપ શું છે. શુધ્ધ પાણીનું પ્રમાણ શું છે?.. તે જાણો.. બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્‌સ અનુસાર, જાે પાણીમાં ્‌ડ્ઢજી એટલે કે કુલ ઓગળેલા ઘન પદાર્થોનું પ્રમાણ ૫૦૦ મિલિગ્રામ પ્રતિ લિટરથી ઓછું હોય, તો આ પાણી પીવાલાયક છે, પરંતુ આ માત્રા ૨૫૦થી ઓછી ન હોવી જાેઈએ. ઉૐર્ં એટલે કે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન મુજબ, ્‌ડ્ઢજી ની માત્રા એટલે કે પાણીના લિટર દીઠ કુલ ઓગળેલા ઘન પદાર્થો ૩૦૦ કરતા ઓછા હોવા જાેઈએ. એક લિટર પાણીમાં ૩૦૦ થી ૬૦૦ મિલિગ્રામ (્‌ડ્ઢજી) ્‌ડ્ઢજી પણ પીવા યોગ્ય માનવામાં આવે છે.

૬૦૦ થી ૯૦૦ ્‌ડ્ઢજી નું પાણી ઠીકઠાક માનવામાં આવે છે. જાે એક લીટર પાણીમાં ્‌ડ્ઢજી ની માત્રા ૯૦૦ થી વધુ હોય તો તે પાણી પીવાલાયક ગણવામાં આવતું નથી. જાે પાણીમાં ્‌ડ્ઢજી ૧૦૦ થી ઓછું હોય તો તેમાં વસ્તુઓ ઝડપથી ઓગળી શકે છે. જાે પ્લાસ્ટિકની બોટલમાં સંગ્રહિત પાણીમાં ટીડીએસ ઓછું હોય તો તેમાં પ્લાસ્ટિકના કણો ઓગળી જવાનો ભય રહે છે. વેદોમાં પાણીની વ્યાખ્યા?.. શું છે તે જાણો?.. સ્વચ્છ અને શુદ્ધ પાણી શું છે તેની વ્યાખ્યા વેદોમાં પણ કરવામાં આવી છે. ઋગ્વેદ અનુસાર, પાણીમાં શીતલમ એટલે કે ઠંડુ, સુશિની એટલે કે સ્વચ્છ અને શિવમ એટલે કે આવશ્યક ખનિજાે હોવા જાેઈએ. પાણી ઇષ્ટમ એટલે કે પારદર્શક હોવું જાેઈએ, પાણી વિમલમ લહુ શદ્‌ગુનમ એટલે કે મર્યાદિત માત્રામાં એસિડ આધાર ધરાવતું હોવું જાેઈએ.

હવે તમે વિચારતા હશો કે તમે જે પાણી પી રહ્યા છો તે કેટલું સ્વચ્છ અને શુદ્ધ છે તે તમને કેવી રીતે ખબર પડશે? અમે તમને દુનિયાની હાલત વિશે કહ્યું છે, પરંતુ આપણા દેશની હાલત તેનાથી પણ ખરાબ છે. પીવાના પાણીની બાબતમાં ભારત બેવડી મુશ્કેલીનો સામનો કરી રહ્યું છે. એક તરફ દેશમાં જળસંકટ વધી રહ્યું છે તો બીજી તરફ પાણીને સાફ કરવાની પ્રક્રિયામાં પાણીનો બગાડ થઈ રહ્યો છે. જુલાઈ ૨૦૨૦ માં, દ્ગય્‌એ ઇર્ં ને કારણે પાણીનો બગાડ અટકાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કડક ર્નિણયો લીધા.

નેશનલ ગ્રીન ટ્રિબ્યુનલ (દ્ગય્‌) દ્ગય્‌ એ પર્યાવરણ મંત્રાલયને નિર્દેશ આપ્યો હતો કે જ્યાં પાણીમાં ્‌ડ્ઢજી (્‌ડ્ઢજી) ની માત્રા ૫૦૦ દ્બખ્ત પ્રતિ લીટરથી ઓછી હોય ત્યાં ઇર્ં ના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવે અને લોકોને તેના ગેરફાયદા વિશે પણ જાગૃત કરવામાં આવે. એનજીટીએ એમ પણ કહ્યું હતું કે આરઓમાંથી વેડફાઇ જતું ૬૦ થી ૭૫ ટકા પાણી પાછું મેળવવું જાેઈએ અને તેનો ઉપયોગ ધોવા અને સફાઈ જેવા કાર્યો માટે કરવો જાેઈએ. મંત્રાલયને આરઓથી મેળવેલા પાણીની ગુણવત્તા પર સંશોધન કરવા માટે સૂચનાઓ આપવા પણ કહેવામાં આવ્યું હતું. ઇર્ં ઉત્પાદકોને તેમના ઉત્પાદનો પર લખવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું કે ઇર્ંનો ઉપયોગ ત્યારે જ કરવો જાેઈએ જ્યારે પાણીમાં ્‌ડ્ઢજી ૫૦૦ થી વધુ હોય. કોર્ટના આ ર્નિણયથી સ્પષ્ટ થાય છે કે ઇર્ંના કારણે પણ પાણીનો બગાડ થઈ રહ્યો છે અને તે પછી તમને જે સ્વચ્છ પાણી મળી રહ્યું છે તેમાંથી મિનરલ્સ નીકળવાનો ભય છે, એટલે કે પાણી તમને સ્વચ્છ લાગે છે.