સીરિયા લેન્ડમાઇનની આગમાં બળી ગયું, બશર સરકારને ઉથલાવી

સીરિયામાં બશર અલ-અસદ સરકાર સામે ગૃહ યુદ્ધનો બીજાે અધ્યાય શરૂ થાય છે સીરિયામાં વિદ્રોહની શરૂઆતને બીજી આરબ ક્રાંતિ કહેવામાં આવી રહી છે, પરંતુ આ ક્રાંતિ ફાટી નીકળી નથી પરંતુ ઉશ્કેરવામાં આવી છે. તેની પાછળનો સૌથી મોટો ઉદ્દેશ્ય ઈરાનની પ્રોક્સી પાવરને ખતમ કરવાનો છે, જેની જવાબદારી વિદ્રોહી સંગઠન ૐ્‌જીને આપવામાં આવી છે. આ ક્રાંતિ પાછળ અમેરિકા, ઈઝરાયેલ અને તુર્કીની વ્યૂહરચના છે. બિડેને ઇઝરાયેલને પ્રોક્સી કટોકટીમાંથી બહાર કાઢવા માટે સીરિયન બળવાની યોજના બનાવી છે અને તુર્કી તેના પોતાના હિતોને કારણે તેને ગુપ્ત રીતે ટેકો આપી રહ્યું છે. સીરિયન વિદ્રોહી જૂથોએ અલેપ્પો શહેર પર કબજાે કરી લીધો છે અને બશર અલ-અસદને ઉથલાવી દેવા આગળ વધી રહ્યા છે. જુઓ અમેરિકાની આ કૂટનીતિથી અરબસ્તાનમાં શું સ્થિતિ સર્જાવાની છે અને રશિયા અને ઈરાન કેવી મુશ્કેલીમાં મુકાઈ રહ્યા છે? લેબનોન યુદ્ધવિરામથી એવું લાગતું હતું કે આરબો શાંતિ તરફ પાછા ફરશે, પરંતુ આ શાંતિ માત્ર ક્ષણિક સાબિત થઈ. લેબનોન યુદ્ધવિરામની સાંજે, બશર અલ-અસદ સરકાર વિરુદ્ધ સીરિયામાં ગૃહ યુદ્ધનો બીજાે અધ્યાય શરૂ થયો.

૨૦૧૬ થી, અલેપ્પો બશર અલ-અસદ સરકારના નિયંત્રણમાં હતું, પરંતુ ત્રણ દિવસના યુદ્ધમાં, બળવાખોર જૂથ ૐ્‌જીએ ફરી એકવાર અલેપ્પો પર કબજાે કર્યો. ૐ્‌જી લડવૈયાઓ એલેપ્પોમાં સીરિયન આર્મી બેઝ પર બશર અલ-અસદના સૈનિકોને બંધક બનાવી રહ્યા છે. સીરિયાની શેરીઓ અને સ્મારકો પરથી સીરિયન ધ્વજ ઉતારવામાં આવી રહ્યા છે. ૐ્‌જી લડવૈયાઓ અને તેમની ટાંકી એલેપ્પોની બહારથી શહેરના કેન્દ્ર સુધી દૃશ્યમાન છે. અલેપ્પોની જેલમાંથી અસદ સરકારના વિરોધીઓને મુક્ત કરવામાં આવી રહ્યા છે અને આ લોકો એચટીએસમાં જાેડાઈ રહ્યા છે અને અસદ સામે હથિયાર ઉઠાવી રહ્યા છે. ૐ્‌જી નેતા અબુ મોહમ્મદ અલ-જુલાનીએ લડવૈયાઓને નાગરિકોની સુરક્ષા કરવા અને બંધકોને લેવાનો આદેશ આપ્યો છે. અલેપ્પોમાં ૨૦૧૯માં યુદ્ધવિરામ લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ હવે ૐ્‌જીએ આખા શહેરને કબજે કરી લીધું છે. અલેપ્પોની લડાઈમાં અત્યાર સુધીમાં ૨૦૦ લોકોના મોત થયા છે. ૐ્‌જી લડવૈયાઓએ અલેપ્પોને કબજે કર્યા બાદ દમાસ્કસમાં ઓપરેશન શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી છે. સીરિયાની રાજધાની દમાસ્કસ અલેપ્પોથી ૩૫૦ કિલોમીટર દૂર છે. સીરિયામાં બશર સરકાર ૨૦૧૧માં શરૂ થયેલા ગૃહયુદ્ધમાંથી બચી ગઈ હતી, પરંતુ આ વખતે અસદ સરકારને ઉથલાવી દેવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે અને તેના માટે ઘણા સંગઠનો સાથે મળીને યુદ્ધમાં જાેડાયા છે.

અલેપ્પોની જેલમાંથી અસદ સરકારના વિરોધીઓને મુક્ત કરવામાં આવી રહ્યા છે અને આ લોકો એચટીએસમાં જાેડાઈ રહ્યા છે અને અસદ સામે હથિયાર ઉઠાવી રહ્યા છે. ૐ્‌જી નેતા અબુ મોહમ્મદ અલ-જુલાનીએ લડવૈયાઓને નાગરિકોની સુરક્ષા કરવા અને બંધકોને લેવાનો આદેશ આપ્યો છે. અલેપ્પોમાં ૨૦૧૯માં યુદ્ધવિરામ લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ હવે ૐ્‌જીએ આખા શહેરને કબજે કરી લીધું છે. અલેપ્પોની લડાઈમાં અત્યાર સુધીમાં ૨૦૦ લોકોના મોત થયા છે. ૐ્‌જી લડવૈયાઓએ અલેપ્પોને કબજે કર્યા બાદ દમાસ્કસમાં ઓપરેશન શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી છે. સીરિયાની રાજધાની દમાસ્કસ અલેપ્પોથી ૩૫૦ કિલોમીટર દૂર છે. સીરિયામાં બશર સરકાર ૨૦૧૧માં શરૂ થયેલા ગૃહયુદ્ધમાંથી બચી ગઈ હતી, પરંતુ આ વખતે અસદ સરકારને ઉથલાવી દેવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે અને તેના માટે ઘણા સંગઠનો સાથે મળીને યુદ્ધમાં જાેડાયા છે. યુદ્ધની કમાન ૐ્‌જી એટલે કે હયાત તહરિર અલ-શામના હાથમાં છે. આ સંગઠનમાં અમેરિકન સમર્થિત ૈંજીૈંજી અને અલ કાયદાના લડવૈયાઓ સામેલ છે. આ સિવાય અલ નુસરા સંગઠનના લડવૈયાઓ પણ યુદ્ધમાં જાેડાયા છે. જેલમાંથી મુક્ત થયેલી અસદ સરકારના વિરોધીઓ પણ તેમની સાથે જાેડાઈ રહ્યા છે. ચેચન્યાના ચેચન બળવાખોરો પણ ૐ્‌જીમાં જાેડાયા છે. સીરિયન યુદ્ધને ભવ્ય વ્યૂહરચનાના ભાગ રૂપે ઉશ્કેરવામાં આવ્યું છે, જેનું પ્રથમ કેન્દ્ર એલેપ્પો છે. ૐ્‌જી અને તેના સહયોગી સંગઠનોએ અલેપ્પો શહેરના કેન્દ્ર પર કબજાે કર્યો છે. આ સાથે ઉત્તરીય અલેપ્પોના ૫૦ થી વધુ વિસ્તારો પણ ૐ્‌જી દ્વારા કબજે કરવામાં આવ્યા છે. એચટીએસે સીરિયન આર્મીના ૧૫ થી વધુ બેઝ પર પણ નિયંત્રણ મેળવી લીધું છે. ૐ્‌જી લડવૈયાઓએ અલેપ્પો પોલીસ હેડક્વાર્ટર પર પણ કબજાે કરી લીધો છે.

૨૦૧૧માં બશર અલ-અસદ વિરુદ્ધ બળવો થયો હતો. ૨૦૧૨ માં, બળવાખોર જૂથોએ અલેપ્પો પર કબજાે કર્યો. જે બાદ અસદને રશિયાનું સમર્થન મળ્યું. ૨૦૧૬માં અલેપ્પોમાં વિદ્રોહીઓએ બોમ્બમારો કર્યો હતો. અસદને ઈરાનનું સમર્થન પણ હતું. ૨૦૧૬ માં, બળવાખોરો પર હિઝબોલ્લાહ દ્વારા હુમલા કરવામાં આવ્યા હતા અને અલેપ્પોમાં ફરીથી બશર સરકારનું શાસન હતું. આ નવા આરબ યુદ્ધને ભડકાવવાની યોજના લાંબા સમયથી કરવામાં આવી રહી હતી અને આ વિદ્રોહ પાછળ ત્રણ દેશો છે. આમાં પહેલો દેશ અમેરિકા છે જેનો ઉદ્દેશ્ય રશિયાને સીરિયાના યુદ્ધમાં ફસાવવાનો છે, બીજાે ઈઝરાયેલ છે જેનો ઉદ્દેશ્ય હિઝબુલ્લાના હાથ-પગ કાપી નાખવાનો છે. ત્રીજું તુર્કી છે, જેના વિરોધી જૂથોને સીરિયામાં આશ્રય આપવામાં આવ્યો છે. આ ત્રણેય દેશોએ મળીને સીરિયા યુદ્ધ માટે રણનીતિ તૈયાર કરી છે. આ દેશોએ આવું કેમ કર્યું. અમેરિકા ઓક્ટોબર ૨૦૨૩થી આરબ યુદ્ધમાં ફસાઈ ગયું છે. ઇઝરાયેલને હુમલાઓથી બચાવવા માટે તેના પર દબાણ છે અને તેથી જ બળવાખોરો દ્વારા સીરિયાના ૩૦% ઉત્તર ભાગ પર કબજાે કરવામાં આવ્યો છે. આ વિસ્તારમાં ૯૦૦થી વધુ અમેરિકન સૈનિકો તૈનાત છે. અમેરિકા આ ??ભાગમાં સૈન્ય મથકો ધરાવે છે.

ગાઝા યુદ્ધ પછી, સીરિયામાં કાર્યરત ઈરાન તરફી પ્રોક્સીઓ દ્વારા આ યુએસ બેઝ પર હુમલા શરૂ થયા. અમેરિકા ઈચ્છે છે કે ઈરાની પ્રોક્સી બળવાખોર જૂથો સાથે યુદ્ધમાં ફસાઈ જાય, એટલે જ અમેરિકાના ઈશારે ૐ્‌જીને શસ્ત્રો પૂરા પાડવામાં આવ્યા અને સીરિયામાં યુદ્ધ ભડકાવવામાં આવ્યું. સપ્ટેમ્બર મહિનાથી, ઇઝરાયેલી વાયુસેનાએ સીરિયામાં હવાઈ હુમલામાં વધારો કર્યો હતો અને તે આ ગૃહ યુદ્ધની ભૂમિકાનો એક ભાગ હતો. ઈઝરાયેલે ત્રણ મહિનામાં સીરિયા પર ૩૩થી વધુ હવાઈ હુમલા કર્યા છે. આ હુમલા હિઝબુલ્લાહના ટાર્ગેટ પર કરવામાં આવ્યા હતા. હિઝબુલ્લાહ બળવાખોરો વિરુદ્ધ અસદ સરકારને મદદ કરી રહ્યું હતું. બદલામાં સીરિયામાંથી હિઝબુલ્લાહને હથિયારો સપ્લાય કરવામાં આવી રહ્યા હતા. ઇઝરાયેલે લેબનોન અને સીરિયામાં હિઝબુલ્લાહને નબળું પાડ્યું. હિઝબુલ્લાહ નબળા પડતાની સાથે જ અસદ સરકારનો બદલો લેવા ૐ્‌જીને ટેકો આપીને બળવો ભડકાવવામાં આવ્યો હતો. બળવા પાછળનો ત્રીજાે દેશ તુર્કી છે, જાેકે એર્દોઆને ૩૦ નવેમ્બરે નકારી કાઢ્યું હતું કે તુર્કી બળવાખોરોને સમર્થન કરતું નથી. પરંતુ એર્દોગનને સીરિયામાં મોટો રસ છે. અશબ અલ-કહાફ, કુર્દીસ્તાન વર્કર્સ પાર્ટી, હરકત હિઝબુલ્લાહ અલ-નુજાબા જેવા ઘણા સશસ્ત્ર બળવાખોર સંગઠનો સીરિયામાં સક્રિય છે. તેઓ સીરિયાની સરહદ પર રોકેટ અને મિસાઈલ હુમલાઓ કરતા રહે છે. આ સંગઠનોને અસદ સરકારનું સમર્થન છે. એટલા માટે માનવામાં આવે છે કે ફ્રી સીરિયન આર્મીની જેમ આ બળવા પાછળ તુર્કીનો પણ હાથ છે. એવું માનવામાં આવતું હતું કે આરબ સંઘર્ષની ગરમી ધીમી પડવા લાગી છે, પરંતુ સીરિયાના બળવાને કારણે આ યુદ્ધ પહેલા કરતા વધુ ભડકી શકે છે અને મહાસત્તાઓ વચ્ચે અથડામણ થઈ શકે છે.