કેન્દ્ર સરકારે અસરકારક આપત્તિ વ્યવસ્થાપન અને ઝડપી પ્રતિભાવ માટે મંત્રાલયોને ચોક્કસ ભૂમિકાઓ સોંપી

સમગ્ર ભારતમાં આપત્તિ વ્યવસ્થાપનને મજબૂત બનાવવાના પગલામાં, કેન્દ્ર સરકારે વિવિધ પ્રકારની આપત્તિઓ સંબંધિત દેખરેખ, પ્રારંભિક ચેતવણી, નિવારણ, શમન, તૈયારી અને ક્ષમતા નિર્માણનું નિરીક્ષણ કરવા માટે ચોક્કસ મંત્રાલયો અને વિભાગોને સત્તાવાર રીતે નિયુક્ત કર્યા છે. ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા જારી કરાયેલા એક જાહેરનામા મુજબ, આ પગલું કટોકટી દરમિયાન અસુવિધા અને જાનહાનિ ઘટાડવાનો છે.

સંરક્ષણ મંત્રાલય હિમપ્રપાત અને તેલ છલકાતાને નિયંત્રિત કરશે

સંરક્ષણ મંત્રાલયને હિમપ્રપાત અને તેલ છલકાતા આપત્તિઓનું સંચાલન કરવાનું મહત્વપૂર્ણ કાર્ય સોંપવામાં આવ્યું છે. તેમની કુશળતા અને સંસાધનો આ કુદરતી અને માનવસર્જિત જોખમોનો ઝડપી અને અસરકારક પ્રતિભાવ પૂરો પાડવાની અપેક્ષા રાખે છે, જે ઘણીવાર સલામતી અને પર્યાવરણીય સુરક્ષા માટે નોંધપાત્ર જોખમો ઉભા કરે છે.

પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલય બહુવિધ આપત્તિઓ માટે પ્રારંભિક ચેતવણીઓ પૂરી પાડશે

પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલય શીત તરંગો, ચક્રવાત, વાવાઝોડું, ભૂકંપ, ગરમીના તરંગો, વીજળી, સુનામી, કરા અને ભારે વરસાદ સહિત વિવિધ કુદરતી જોખમો માટે પ્રારંભિક ચેતવણીઓ જારી કરવા માટે જવાબદાર રહેશે. જીવન અને મિલકત બચાવી શકે તેવી સમયસર ચેતવણીઓ દ્વારા નુકસાન ઘટાડવામાં આ મંત્રાલયની ભૂમિકા મહત્વપૂર્ણ છે.

ચોક્કસ આફતોનું સંચાલન કરતા અન્ય મંત્રાલયો

આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલય રોગચાળા અને રોગચાળા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને જૈવિક આફતોનું સંચાલન કરશે.

કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલયને હિમ, શીત લહેરો, દુષ્કાળ, કરા અને જીવાતોના હુમલાનું કામ સોંપવામાં આવ્યું છે, જે કૃષિ ક્ષેત્રને સીધી અસર કરે છે.

પૂર વ્યવસ્થાપન જળ શક્તિ મંત્રાલય, જે પૂર અને હિમનદી તળાવ ફાટવાના પૂર માટે જવાબદાર છે, અને ગૃહ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલય વચ્ચે વહેંચાયેલું છે, જે શહેરી પૂરનું નિરીક્ષણ કરશે, જેમાં પ્રારંભિક ચેતવણીઓ શામેલ નથી.

પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય જંગલની આગ તેમજ ઔદ્યોગિક અને રાસાયણિક આફતોનો સામનો કરશે.

ભૂસ્ખલન દેખરેખ અને પ્રતિભાવ ખાણ મંત્રાલય હેઠળ આવે છે.

પરમાણુ અને રેડિયોલોજીકલ કટોકટીઓનું સંચાલન અણુ ઊર્જા વિભાગ દ્વારા કરવામાં આવશે.

કાનૂની માળખું અને ઉદ્દેશ્ય

આપત્તિ વ્યવસ્થાપન અધિનિયમ, 2005 હેઠળ જારી કરાયેલ આ સૂચના આ મંત્રાલયો અને વિભાગોને આપત્તિ-સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓનું અસરકારક રીતે સંકલન કરવા માટે સશક્ત બનાવે છે. કેન્દ્ર સરકારને આશા છે કે આ માળખાગત અભિગમ આફતો દરમિયાન જીવન અને સંપત્તિના નુકસાનને ઘટાડવા માટે ઝડપી, સંકલિત કાર્યવાહી અને વધુ સારી તૈયારી સુનિશ્ચિત કરશે.

જવાબદારીઓને સ્પષ્ટ રીતે વ્યાખ્યાયિત કરીને, સરકારનો ઉદ્દેશ્ય વધુ સ્થિતિસ્થાપક આપત્તિ વ્યવસ્થાપન પ્રણાલી બનાવવાનો છે, જે દેશભરના નાગરિકોનું રક્ષણ કરે છે.