ચીનમાં વધી રહેલા અસંતોષ વચ્ચે શી જિનપિંગે નૌકાદળના વડા અને ટોચના પરમાણુ વૈજ્ઞાનિકને હટાવ્યા, જેનાથી ચીનમાં બળવાનો સંકેત મળ્યો

પીપલ્સ લિબરેશન આર્મી (ઁન્છ) માં વધતી જતી અશાંતિના અહેવાલો સામે આવતા, ચીની સૈન્ય પર શિસ્તભંગની કાર્યવાહીનો એક મહત્વપૂર્ણ દોર શરૂ થયો છે. એક મોટા ઘટનાક્રમમાં, રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે બે ટોચના અધિકારીઓ – ચીની નૌકાદળના ચીફ ઓફ સ્ટાફ અને એક વરિષ્ઠ પરમાણુ વૈજ્ઞાનિક – ને બરતરફ કર્યા છે, જેના કારણે ઁન્છના અન્ય વરિષ્ઠ કર્મચારીઓમાં ચિંતા ફેલાઈ ગઈ છે.
આ છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી ચાલી રહેલી હકાલપટ્ટી અને શિસ્તભંગની શ્રેણીમાં નવીનતમ ઘટના છે, કારણ કે શી ચીનના સશસ્ત્ર દળો પર નિયંત્રણ કડક બનાવી રહ્યા છે. ભ્રષ્ટાચાર, ગેરવર્તણૂક અને વફાદારીના અભાવ સહિતના આરોપોમાં ઘણા ટોચના અધિકારીઓને અગાઉ હાંકી કાઢવામાં આવ્યા છે.
મુખ્ય અધિકારીઓને ટોચના હોદ્દા પરથી દૂર કરવામાં આવ્યા
સાઉથ ચાઇના મોર્નિંગ પોસ્ટ ના અહેવાલ મુજબ, રાષ્ટ્રપતિ શીએ ચીની નૌકાદળના ચીફ ઓફ સ્ટાફ વાઇસ એડમિરલ લી હાનજુન અને વરિષ્ઠ પરમાણુ વૈજ્ઞાનિક લિયુ શિપેંગને દેશની ટોચની વિધાનસભા સંસ્થા, નેશનલ પીપલ્સ કોંગ્રેસ (દ્ગઁઝ્ર) માંથી હાંકી કાઢ્યા છે. આ પગલું ઁન્છ અને ચીનના સંરક્ષણ ઉદ્યોગ બંનેને લક્ષ્ય બનાવતા વ્યાપક શિસ્તભંગ અભિયાનના ભાગ રૂપે આવ્યું છે.
શુક્રવારે, દ્ગઁઝ્ર ની સ્થાયી સમિતિએ જાહેરાત કરી કે “નેવી સર્વિસમેન કોંગ્રેસ” એ ૧૪મી રાષ્ટ્રીય પીપલ્સ કોંગ્રેસના પ્રતિનિધિ તરીકે લી હાનજુનને તેમની ભૂમિકા પરથી દૂર કર્યા છે. એક અલગ ર્નિણયમાં, ગાંસુ પ્રાંતીય પીપલ્સ કોંગ્રેસે લિયુ શિપેંગને ડેપ્યુટી પ્રતિનિધિ તરીકેના પદ પરથી હાંકી કાઢ્યા છે.
આ પહેલી ઉચ્ચ સ્તરીય બરતરફી નથી
અગાઉ, પીએલએમાં વૈચારિક બાબતોના પ્રભારી જનરલ મિયાઓ હુઆને સેન્ટ્રલ મિલિટરી કમિશન (સીએમસી)માંથી દૂર કરવામાં આવ્યા હતા – ચીનની ટોચની લશ્કરી સંસ્થા જેનું સીધું નેતૃત્વ શી જિનપિંગ કરે છે. એનપીસીમાંથી દૂર કરવાને વધુ ગંભીર શિસ્તબદ્ધ કાર્યવાહીના પૂર્વગામી તરીકે જાેવામાં આવે છે, જે ઘણીવાર આંતરિક તપાસ શરૂ થવાનો સંકેત આપે છે.
ચીન સામાન્ય રીતે આંતરિક લશ્કરી બાબતોની ગુપ્તતા જાળવી રાખે છે, પરંતુ એનપીસી તરફથી જાહેરાતો ઘણીવાર સશસ્ત્ર દળોમાં મોટા ફેરફારો અને શિસ્તબદ્ધ ચાલના જાહેર સૂચક તરીકે સેવા આપે છે.
વાઇસ એડમિરલ લી હંજુન કોણ છે?
૬૦ વર્ષીય લી હંજુન વિશે જાહેરમાં ઉપલબ્ધ માહિતી મર્યાદિત છે. નેવી ચીફ ઓફ સ્ટાફ બનતા પહેલા, તેમણે સેન્ટ્રલ મિલિટરી કમિશન હેઠળ તાલીમ અને વહીવટ વિભાગના ડેપ્યુટી ડિરેક્ટર તરીકે સેવા આપી હતી. તેમણે રિફોર્મ્સ અને ઓર્ગેનાઇઝેશનલ રિસ્ટ્રક્ચરિંગ ઓફિસમાં પણ કામ કર્યું હતું.
૨૦૧૪ માં, તેમને ફુજિયન પ્રાંતમાં એક નૌકાદળના બેઝના કમાન્ડર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા અને તેમને વાઇસ એડમિરલ તરીકે બઢતી આપવામાં આવી હતી. તે સમય દરમિયાન, તેમણે નેવલ કમાન્ડ કોલેજમાં તાલીમ નિયામક તરીકે પણ સેવા આપી હતી અને બાદમાં કોલેજના પ્રમુખ બન્યા હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે ફુજિયાનમાં તેમના સમાંતર કાર્યકાળ દરમિયાન જનરલ મિયાઓ હુઆની કારકિર્દીની ગતિ નજીકથી પ્રતિબિંબિત થતી હતી.
પરમાણુ વૈજ્ઞાનિક લિયુ શિપેંગને શા માટે દૂર કરવામાં આવ્યા?
લિયુ શિપેંગને દૂર કરવાથી તેમના કાર્યની સંવેદનશીલ અને વ્યૂહાત્મક પ્રકૃતિને કારણે પ્રશ્નો ઉભા થયા છે. જાેકે ચોક્કસ કારણો જાહેર કરવામાં આવ્યા નથી, લિયુએ ચીનના નાગરિક અને લશ્કરી પરમાણુ ક્ષેત્રોમાં મુખ્ય હોદ્દા સંભાળ્યા હતા. તેઓ ચાઇના નેશનલ ન્યુક્લિયર કોર્પોરેશન (ઝ્રદ્ગદ્ગઝ્ર) માં ડેપ્યુટી ચીફ એન્જિનિયર હતા અને ગાંસુ પ્રાંતમાં ઝ્રદ્ગદ્ગઝ્ર ના ઉચ્ચ વર્ગીકૃત “૪૦૪ બેઝ” ના ચેરમેન અને કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી સેક્રેટરી તરીકે સેવા આપી હતી.
૧૯૫૮ માં સ્થાપિત અને ૧,૦૦૦ ચોરસ કિલોમીટરથી વધુ વિસ્તારને આવરી લેતું, ૪૦૪ બેઝ ચીનનું પ્રથમ અને સૌથી મોટું પરમાણુ સંશોધન સુવિધા છે. અહીં ચીને ૧૯૬૪ માં તેનો પ્રથમ પરમાણુ બોમ્બ અને ૧૯૬૭ માં તેનો પ્રથમ હાઇડ્રોજન બોમ્બ વિકસાવ્યો હતો. આ સુવિધા ચીનની પરમાણુ અવરોધક અને સંરક્ષણ ક્ષમતાઓ માટે મહત્વપૂર્ણ રહે છે.
૨૦૨૩ માં ગાંસુ પ્રાંતીય સરકારે લિયુને પ્રદેશના “ઉત્તમ ઉદ્યોગસાહસિકો” પૈકીના એક તરીકે સન્માનિત પણ કર્યા હતા, જેનાથી તેમને દૂર કરવામાં આવ્યા તે વધુ આશ્ચર્યજનક બન્યું.
કડક કાર્યવાહી શી હેઠળ નિયંત્રણમાં વધારો દર્શાવે છે
આ હાઇ-પ્રોફાઇલ બરતરફી રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ દ્વારા ચીની સૈન્ય અને સંરક્ષણ સંસ્થામાં ભ્રષ્ટાચાર અને અનુશાસનહીનતા પર તીવ્ર કાર્યવાહીનો સંકેત આપે છે. વિશ્લેષકો માને છે કે આ પીએલએમાં સત્તા એકીકૃત કરવા અને ટોચના લશ્કરી અને વૈજ્ઞાનિક કર્મચારીઓ તરફથી વૈચારિક અને કાર્યકારી વફાદારી સુનિશ્ચિત કરવા માટે શીના ચાલુ પ્રયાસોને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
આવા વરિષ્ઠ વ્યક્તિઓને દૂર કરવાથી, તે સ્પષ્ટ થાય છે કે ચીની નેતૃત્વ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાના મહત્વપૂર્ણ ક્ષેત્રોમાં શિસ્ત પુન:સ્થાપિત કરવા અને અસંમતિને દૂર કરવા માટે એક વ્યાપક આંતરિક ઝુંબેશ ચલાવી રહ્યું છે.