આર્મી ચીફ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદી ભૂટાનની ૪ દિવસની મુલાકાતે

વ્યૂહાત્મક રીતે સ્થિત ડોકલામ ઉચ્ચપ્રદેશની આસપાસ માળખાગત સુવિધાઓને મજબૂત બનાવવાના ચીનના અવિરત પ્રયાસોની પૃષ્ઠભૂમિ સામે, આર્મી ચીફ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ સોમવારે ભૂટાનની ચાર દિવસની યાત્રા શરૂ કરી.
ભૂટાનની રાજધાની થિંપુમાં, જનરલ દ્વિવેદી રાજા જિગ્મે ખેસર નામગ્યેલ વાંગચુકને મળશે અને ભૂટાનના લશ્કરી વડા લેફ્ટનન્ટ જનરલ બાટુ ત્શેરિંગ સાથે વ્યાપક વાટાઘાટો કરશે, એમ અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું.
૩૦ જૂનથી ૩ જુલાઈ સુધી આર્મી ચીફની ભૂટાનની મુલાકાત બદલાતી પ્રાદેશિક સુરક્ષા પરિસ્થિતિ અને પાકિસ્તાની પ્રદેશોમાં આતંકવાદી ઠેકાણાઓને નિશાન બનાવવાના ભારતના ઓપરેશન સિંદૂરના સાત અઠવાડિયા પછી થઈ રહી છે.
“આ મુલાકાતનો હેતુ બંને દેશો વચ્ચે કાયમી દ્વિપક્ષીય સંરક્ષણ સહયોગને વધુ મજબૂત બનાવવાનો છે,” ભારતીય સેનાએ જણાવ્યું હતું, અને ઉમેર્યું હતું કે તે તેના પાડોશી પ્રત્યે ભારતની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે ડોકલામ ઉચ્ચપ્રદેશની એકંદર પરિસ્થિતિ તેમજ આ ક્ષેત્રમાં ચીની પ્રવૃત્તિઓ જનરલ દ્વિવેદીની તેમના ભૂટાની વાર્તાલાપકારો સાથેની વાતચીતમાં સ્થાન મેળવશે.
૨૦૧૭ માં ડોકલામ ટ્રાઇ-જંકશનમાં ભારતીય અને ચીની સૈનિકો વચ્ચે ૭૩ દિવસના સામસામેના સંઘર્ષની પૃષ્ઠભૂમિમાં ભારત અને ભૂટાન વચ્ચેના વ્યૂહાત્મક સંબંધોમાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં વધારો જાેવા મળ્યો છે.
ડોકલામ ઉચ્ચપ્રદેશ ભારતના વ્યૂહાત્મક હિત માટે એક મહત્વપૂર્ણ વિસ્તાર માનવામાં આવે છે.
૨૦૧૭ માં ડોકલામ ટ્રાઇ-જંકશન પર ગતિરોધ શરૂ થયો જ્યારે ચીને ભૂટાન દ્વારા દાવો કરાયેલા વિસ્તારમાં રસ્તો લંબાવવાનો પ્રયાસ કર્યો. ભારતે બાંધકામનો સખત વિરોધ કર્યો હતો કારણ કે તેનાથી તેના એકંદર સુરક્ષા હિતોને અસર થઈ હોત.
ડોકલામ ઉચ્ચપ્રદેશમાં ભારત-ચીન વચ્ચેના ગતિરોધથી બંને પડોશીઓ વચ્ચે મોટા સંઘર્ષની આશંકા પણ ઉભી થઈ હતી. ભૂટાને કહ્યું હતું કે આ વિસ્તાર તેમનો છે અને ભારતે ભૂટાનના દાવાને ટેકો આપ્યો હતો.
અનેક રાઉન્ડની વાટાઘાટો બાદ આ મુઠભેડનો ઉકેલ આવ્યો હતો.
ભૂટાન ચીન સાથે ૪૦૦ કિલોમીટરથી વધુ લાંબી સરહદ ધરાવે છે અને બંને દેશોએ આ વિવાદને ઉકેલવા માટે શ્રેણીબદ્ધ સીમા વાટાઘાટો કરી છે.
ચીન અને ભૂટાન તેમના વધતા જતા સીમા વિવાદના ઝડપી ઉકેલની શોધમાં છે જે ભારતના સુરક્ષા હિતોને અસર કરી શકે છે.
૨૦૨૩ ના અંતમાં, ભૂટાનના તત્કાલીન વિદેશ મંત્રી ટાન્ડી દોરજીએ બેઇજિંગમાં તેમના ચીની સમકક્ષ વાંગ યી સાથે વાતચીત કરી હતી. વાટાઘાટો અંગેના એક ચીની વાચકે જણાવ્યું હતું કે ભૂટાન એક-ચીન સિદ્ધાંતનું નિશ્ચિતપણે પાલન કરે છે અને સરહદ મુદ્દાના વહેલા સમાધાન માટે ચીન સાથે કામ કરવા તૈયાર છે.
નવી દિલ્હી ભૂટાન અને ચીન વચ્ચેની સરહદ વિવાદ પર વાટાઘાટો પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યું છે કારણ કે તે નવી દિલ્હીના સુરક્ષા હિતો પર અસર કરી શકે છે, ખાસ કરીને ડોકલામ ટ્રાઇ-જંકશનમાં.
ઓક્ટોબર ૨૦૨૧ માં, ભૂટાન અને ચીને તેમના સીમા વિવાદને ઉકેલવા માટે વાટાઘાટોને ઝડપી બનાવવા માટે “ત્રણ-પગલાના રોડમેપ” પર કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા.
રોયલ ભૂટાન આર્મીના ચીફ ઓપરેશન્સ ઓફિસર લેફ્ટનન્ટ જનરલે ફેબ્રુઆરીમાં ભારતની મુલાકાત લીધી હતી.
પ્રવાસ દરમિયાન, તેમણે જનરલ દ્વિવેદી, દ્ગજીછ અજિત ડોભાલ, ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ જનરલ અનિલ ચૌહાણ, વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રી અને સંરક્ષણ સચિવ રાજેશ કુમાર સિંહ સાથે વાતચીત કરી હતી.