CBSE ધોરણ ૧૦ બોર્ડની પરીક્ષા વર્ષમાં ૨ વાર યોજાશે

સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ સેકન્ડરી એજ્યુકેશન (ઝ્રમ્જીઈ) એ બુધવારે જાહેરાત કરી હતી કે ૨૦૨૬ થી ધોરણ ૧૦ ના વિદ્યાર્થીઓને એક જ શૈક્ષણિક વર્ષમાં બે વાર બોર્ડ પરીક્ષા આપવાનો વિકલ્પ મળશે.
રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (દ્ગઈઁ) હેઠળ કરવામાં આવેલી ભલામણોને અનુરૂપ, ધોરણ ૧૦ માટે વાર્ષિક બે પરીક્ષા સત્રોની મંજૂરી આપતી નવી સિસ્ટમને બોર્ડ દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવી છે.
“પહેલો તબક્કો ફેબ્રુઆરીમાં અને બીજાે મેમાં લેવામાં આવશે. બંને તબક્કાના પરિણામો અનુક્રમે એપ્રિલ અને જૂનમાં જાહેર કરવામાં આવશે,” ઝ્રમ્જીઈ પરીક્ષા નિયંત્રક સંયમ ભારદ્વાજે જણાવ્યું હતું.
૨૦૨૬ થી શરૂ કરીને, ધોરણ ૧૦ ના વિદ્યાર્થીઓ પાસે એક શૈક્ષણિક વર્ષમાં બે વાર ઝ્રમ્જીઈ બોર્ડની પરીક્ષા આપવાનો વિકલ્પ હશે. જાેકે, ઝ્રમ્જીઈ પ્રેસ રિલીઝ અનુસાર, ફેબ્રુઆરીમાં યોજાનારી પરીક્ષાના પ્રથમ તબક્કામાં બેસવું ફરજિયાત રહેશે.
મે મહિનામાં યોજાનારી બીજી તબક્કો વૈકલ્પિક રહેશે અને તેમના સ્કોર્સ સુધારવા માંગતા વિદ્યાર્થીઓ માટે ખુલ્લો રહેશે.
અધિકારીઓએ સ્પષ્ટતા કરી કે પ્રથમ તબક્કામાં ભાગ લેવો ફરજિયાત છે, જ્યારે બીજાે પ્રયાસ ફક્ત સુધારણા માટે છે. વિદ્યાર્થીઓને વિજ્ઞાન, ગણિત, સામાજિક વિજ્ઞાન અને ભાષાઓ સહિત કોઈપણ ત્રણ વિષયોમાં ગુણ સુધારવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે.
શિયાળામાં પ્રવેશતી શાળાઓના વિદ્યાર્થીઓ માટે, નવા ધોરણો તેમને બે પરીક્ષા તબક્કાઓમાંથી કોઈપણ એકમાંથી એક પસંદ કરવાની મંજૂરી આપે છે.
આંતરિક મૂલ્યાંકન ઘટક શૈક્ષણિક વર્ષ દરમિયાન ફક્ત એક જ વાર હાથ ધરવામાં આવશે.
ઝ્રમ્જીઈ એ ફેબ્રુઆરીમાં આ ડ્રાફ્ટ ધોરણોની જાહેરાત કરી હતી અને હિસ્સેદારોના પ્રતિસાદ માટે તેમને જાહેરમાં જાહેર કર્યા હતા.
નવી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (દ્ગઈઁ) ભલામણ કરે છે કે વિદ્યાર્થીઓને શાળા વર્ષમાં બે વાર પરીક્ષા આપવાની મંજૂરી આપીને બોર્ડ પરીક્ષાઓ ઓછી મુશ્કેલ બને.
ઝ્રમ્જીઈ એ પાયાના સ્તરે નવો પ્રાથમિક ભાષા નિયમ રજૂ કર્યો
ગયા મહિને, ઝ્રમ્જીઈ એ એક નિર્દેશ બહાર પાડ્યો છે જે સમગ્ર ભારતમાં પાયાના સ્તરે સંલગ્ન શાળાઓમાં ભાષાઓ શીખવવાની રીતમાં ફેરફાર કરશે, હિન્દુસ્તાન ટાઇમ્સના અગાઉના અહેવાલ મુજબ.
નવા રાષ્ટ્રીય અભ્યાસક્રમ ફ્રેમવર્ક (દ્ગઝ્રહ્લ) ૨૦૨૩ માર્ગદર્શિકા અનુસાર, શાળાઓએ હવે કિન્ડરગાર્ટનથી ધોરણ ૨ સુધી શિક્ષણની મુખ્ય ભાષા તરીકે બાળકની “માતૃભાષા” અથવા રાજ્ય ભાષાનો ઉપયોગ કરવો પડશે.
૨૨ મે, ૨૦૨૫ ના રોજના એક પરિપત્રમાં જણાવાયું છે કે શિક્ષણની ભાષા બાળક માટે સૌથી વધુ પરિચિત હોવી જાેઈએ – આદર્શ રીતે “માતૃભાષા”. જાે તે શક્ય ન હોય, તો શાળાએ રાજ્ય ભાષાનો ઉપયોગ કરવો જ જાેઇએ. બાળક બીજી ભાષામાં મૂળભૂત સાક્ષરતા પ્રાપ્ત ન કરે ત્યાં સુધી શરૂઆતના વર્ષોમાં આ ભાષાનો ઉપયોગ બધા વિષયો શીખવવા માટે કરવામાં આવશે.
નવી ભાષા નીતિ જુલાઈ ૨૦૨૫ માં અમલમાં આવશે. ત્યારથી, શાળાઓ પાસેથી માસિક પ્રગતિ અહેવાલો સબમિટ કરવાની અપેક્ષા રાખવામાં આવશે, અને શૈક્ષણિક નિરીક્ષકો નીતિને કેટલી અસરકારક રીતે અમલમાં મૂકવામાં આવી રહી છે તેનું નિરીક્ષણ કરવા માટે મુલાકાતો લઈ શકે છે.
મહારાષ્ટ્રમાં, ઝ્રમ્જીઈ શાળાઓએ મોટે ભાગે અંગ્રેજીને શિક્ષણના માધ્યમ તરીકે અનુસર્યું હતું અને હિન્દીને બીજી ભાષા તરીકે શીખવ્યું હતું. શૈક્ષણિક વર્ષ ૨૦૨૫-૨૬ થી, મરાઠી શિક્ષણનું મુખ્ય માધ્યમ બનશે, જ્યારે અંગ્રેજી અથવા હિન્દી બીજી ભાષા હશે.
આ પગલું ઝ્રમ્જીઈ શાળાઓને રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (દ્ગઈઁ) ૨૦૨૦ સાથે સુસંગત બનાવે છે, જે નાના બાળકોને તેમની માતૃભાષામાં શિક્ષણ આપવાની ભલામણ કરે છે જેથી પ્રારંભિક જ્ઞાનાત્મક અને ભાવનાત્મક વિકાસમાં સુધારો થાય.
ઝ્રમ્જીઈ એ શાળાઓને ‘જાદુઈ પિતારા‘ જેવા દ્ગઝ્રઈઇ્ સંસાધનોનો ઉપયોગ કરવાની પણ સલાહ આપી છે, જે વિવિધ ભાષાઓમાં ઉપલબ્ધ ડિજિટલ પાઠ્યપુસ્તકો સાથે વાર્તા-આધારિત અને આકર્ષક શૈક્ષણિક સામગ્રી પ્રદાન કરે છે. એકંદર શિક્ષણ પદ્ધતિ રમત-આધારિત અને પ્રવૃત્તિ-આધારિત હશે, ખાસ કરીને પૂર્વ-પ્રાથમિક સ્તરે.