નેત્રા એરક્રાફ્ટના છ માર્ક-૧એ તેમજ છ માર્ક-૨ વર્ઝન વિકસાવવા પર કામ કરી રહ્યા છે એરફોર્સ અને ડીઆરડીઓ

સંરક્ષણ મંત્રાલયે છ એરબોર્ન અર્લી વોર્નિંગ એન્ડ કંટ્રોલ સિસ્ટમ (છઈઉશ્ઝ્ર) ની પ્રાપ્તિ માટે ઇહ્લૈં રાઈટ ફોર ઈન્ફોર્મેશન જારી કર્યું છે જેને ભારતીય વાયુસેના માટે “નેત્રા” તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ભારતીય વાયુસેના અને ડ્ઢઇર્ડ્ઢં સંયુક્ત રીતે નેત્રા એરક્રાફ્ટના છ માર્ક-૧એ તેમજ છ માર્ક-૨ વર્ઝન વિકસાવી રહ્યા છે. આમાંથી ત્રણ નેત્ર વિમાન પહેલેથી જ બાંધવામાં આવ્યા હતા. છઈઉશ્ઝ્રનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય લાંબા અંતરના રડારને શોધવાનો છે, જેમાં રડાર, ઇલેક્ટ્રોનિક સર્વેલન્સ સિસ્ટમ, કોમ્યુનિકેશન સિસ્ટમ, કમાન્ડ એન્ડ કંટ્રોલ, બેટલ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ અને ડેટા લિંક દ્વારા નેટવર્કિંગનો સમાવેશ થાય છે. ભારતીય વાયુસેનાને એવા એરક્રાફ્ટની જરૂર છે જેમાં જેટ એન્જિન હોય, ૪૦,૦૦૦ ફૂટ અને તેનાથી વધુની ઊંચાઈ જાળવી શકે, નવીનતમ નેવિગેશન સિસ્ટમ હોય અને મેક ૦.૭ કરતાં વધુની ક્રૂઝ સ્પીડ સાથે ઓછામાં ઓછા આઠ કલાક સુધી ઉડી શકે. તેમજ એરફોર્સની જરૂરિયાત મુજબ નવા નેત્રા એરક્રાફ્ટની રડાર સિસ્ટમ ૩૬૦-ડિગ્રી કવરેજ હોવી જાેઈએ. એરફોર્સ અને ડીઆરડીઓ સંયુક્ત રીતે નેત્રાની તૈયારી કરી રહ્યા છે.

આ એરક્રાફ્ટ દુશ્મનના વિમાનો અને આકાશમાં હાજર અન્ય ઉડતી વસ્તુઓને શોધી કાઢે છે. આ માહિતી એકત્રિત કર્યા પછી, તે તેની સાથે ઉડતા ફાઇટર પ્લેનને માહિતી આપે છે, જેથી તેઓ સંભવિત ખતરાનો સામનો કરી શકે. તે એરક્રાફ્ટ, મિસાઇલ, જહાજાે અને વાહનોને ટ્રેક અને શોધી શકે છે. આ એરક્રાફ્ટ સીધી કમાન્ડ આપી શકે છે, ભારતીય વાયુસેના પાસે પહેલાથી જ બે નેત્રા એરક્રાફ્ટ છે. હવે આ સિવાય છ વધુ નેત્રા એરક્રાફ્ટ બનાવવાની યોજના છે. તેમાં સ્વદેશી રીતે વિકસિત એક્ટિવ ઈલેક્ટ્રોનિકલી સ્કેન એરે (છઈજીછ) રડાર સિસ્ટમ છે. તેમાં કોમ્યુનિકેશન સપોર્ટ મેજર સિસ્ટમ અને રેકોર્ડ ઈન્ટરસેપ્શન કોમ્યુનિકેશન છે. તેમાં એરક્રાફ્ટની અંદર સેલ્ફ-પ્રોટેક્શન સ્યુટ પણ છે. આ એરક્રાફ્ટને હવામાં જ રિફ્યુઅલ કરી શકાય છે. આ એક એવું એરક્રાફ્ટ છે જે આકાશમાં રહીને દુશ્મનની દરેક હિલચાલ પર નજર રાખે છે અને દુશ્મનની સરહદ પર કોઈપણ ગેરરીતિની જાણકારી સેનાને આપે છે. નેત્રા એક હળવા વજનનું વિમાન છે જે દેખરેખ માટે બનાવવામાં આવ્યું છે.