ચીનના લશ્કરી નિર્માણ અને રશિયા, ઉત્તર કોરિયા સાથેના જાેડાણ અંગે જાપાને વૈશ્વિક ચેતવણી શા માટે આપી?

જાપાન દ્વારા જાહેર કરાયેલા એક નવા વાર્ષિક સંરક્ષણ અહેવાલમાં ચીનના દક્ષિણપશ્ચિમ કિનારાથી પેસિફિક સુધીના લશ્કરી કાર્યવાહીને સૌથી મોટો વ્યૂહાત્મક પડકાર ગણાવ્યો છે. સંરક્ષણ મંત્રાલયે આ ક્ષેત્રમાં ચીનની વધતી જતી આક્રમકતાને એક મહત્વપૂર્ણ સુરક્ષા ખતરા તરીકે વર્ણવી છે. અહેવાલમાં રશિયા સાથે ચીનના મજબૂત લશ્કરી સહયોગ, તાઇવાનની આસપાસ વધતા તણાવ અને ઉત્તર કોરિયા તરફથી ચાલુ ધમકીઓને મહત્વપૂર્ણ પ્રાદેશિક જાેખમો તરીકે પણ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા છે. જાપાનના સંરક્ષણ મંત્રાલયે ચેતવણી આપી હતી કે એકંદર સુરક્ષા વાતાવરણ બગડી રહ્યું છે.
વૈશ્વિક અસ્થિરતાનો યુગ
અહેવાલ મુજબ, “બીજા વિશ્વયુદ્ધના અંત પછી આંતરરાષ્ટ્રીય સમાજ એક નવા કટોકટીના યુગમાં છે કારણ કે તે સૌથી મોટા પડકારોનો સામનો કરી રહ્યો છે.” તેણે વૈશ્વિક શક્તિ પરિવર્તન અને ચીન અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ વચ્ચે વધતી જતી દુશ્મનાવટને સુરક્ષા પરિસ્થિતિઓને વધુ ખરાબ કરવાના મુખ્ય પરિબળો તરીકે ટાંક્યા છે, ખાસ કરીને ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં, જ્યાં જાપાન ભૌગોલિક અને વ્યૂહાત્મક રીતે સ્થિત છે.
ચીનનો જવાબ
ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા લિન જિયાને જાપાનના શ્વેતપત્રની નિંદા કરી, તેના પર ચીનને ખોટી રીતે રજૂ કરવાનો અને તેની આંતરિક બાબતોમાં દખલ કરવાનો આરોપ મૂક્યો. લિને કહ્યું કે અહેવાલમાં “ચીનના ખતરા” ને અતિશયોક્તિપૂર્ણ ગણાવવામાં આવી છે અને જાપાનને તેના યુદ્ધ સમયના કાર્યો પર વિચાર કરવા હાકલ કરવામાં આવી છે. બેઇજિંગે તેની લશ્કરી પ્રવૃત્તિઓને “કાયદેસર અને વાજબી” ગણાવી અને જાપાનની ટીકા કરી કે તે તેના પોતાના લશ્કરી નિર્માણને ન્યાયી ઠેરવવા માટે પ્રાદેશિક તણાવનો ઉપયોગ કરી રહ્યું છે.
જાપાન નજીક ચીનની લશ્કરી હાજરી
રિપોર્ટમાં પેસિફિકમાં ચીની યુદ્ધ જહાજાેની પ્રવૃત્તિમાં નોંધપાત્ર વધારો નોંધવામાં આવ્યો છે, ખાસ કરીને જાપાનના દક્ષિણપશ્ચિમ નજીક. છેલ્લા ત્રણ વર્ષોમાં, તાઇવાન અને જાપાનના યોનાગુની ટાપુ નજીક ચીની નૌકાદળ પસાર થવાની આવર્તન ત્રણ ગણી વધી ગઈ છે. જાપાને ચીન પર જાપાની ગુપ્તચર વિમાનોની નજીક ખતરનાક રીતે ફાઇટર જેટ ઉડાવવાનો આરોપ લગાવ્યાના થોડા દિવસો પછી જ આ વાત સામે આવી છે, જેનો જવાબ ચીને જાપાન પર તેના હવાઈ ક્ષેત્રની નજીક દેખરેખનો આરોપ લગાવીને આપ્યો હતો.
જાપાનના સંરક્ષણ મંત્રાલયે પેસિફિકમાં ચીન દ્વારા વિમાનવાહક જહાજાેની વધતી જતી તૈનાતી પર ચિંતા વ્યક્ત કરી, જે સૂચવે છે કે બેઇજિંગ તેની દરિયાઈ શક્તિને આગળ વધારી રહ્યું છે અને તેની લશ્કરી પહોંચ વધારી રહ્યું છે. આ અહેવાલમાં ગયા વર્ષે નાગાસાકી નજીક જાપાની હવાઈ ક્ષેત્રનું ઉલ્લંઘન કરનારા ચીની યુદ્ધ વિમાનો અને ક્યુશુ અને તાઇવાન વચ્ચે આવેલા નાનસેઈ ટાપુઓ નજીક જાપાની પ્રાદેશિક પાણીની બહારના ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કરનારા ચીની વિમાનવાહક જહાજના બે કિસ્સાઓનું પણ દસ્તાવેજીકરણ કરવામાં આવ્યું હતું.
રશિયા, ઉત્તર કોરિયા ધરી
જાપાન માટે ઉત્તર કોરિયા બીજી એક મોટી ચિંતાનો વિષય છે. અહેવાલમાં પ્યોંગયાંગને “વધુને વધુ ગંભીર અને નિકટવર્તી ખતરો” તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યો છે, જેમાં પરમાણુ-સક્ષમ મિસાઇલો અને ઘન-ઇંધણ ઇન્ટરકોન્ટિનેન્ટલ બેલિસ્ટિક મિસાઇલો વિકસાવવામાં તેની પ્રગતિનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે જે યુએસ મુખ્ય ભૂમિ સુધી પહોંચી શકે છે.
અહેવાલમાં આ ક્ષેત્રમાં રશિયાના સતત લશ્કરી કાર્યવાહી તરફ પણ ધ્યાન દોરવામાં આવ્યું હતું. તેમાં સપ્ટેમ્બરમાં એક ઘટના નોંધવામાં આવી હતી જ્યાં એક રશિયન વિમાને જાપાની હવાઈ ક્ષેત્રનું ઉલ્લંઘન કર્યું હતું, જે જાપાનની અસુરક્ષાની ભાવનામાં વધુ ફાળો આપે છે.