બેકાબુ મોંઘવારી સામે લડવા ભારત આ દેશોની મદદ લેશેની નાણામંત્રીએ સંસદમાં માહિતી આપી

ભારતમાં મોંઘવારી(ૈહકઙ્મટ્ઠંર્ૈહ) પર બ્રેક લગાવવા માટે ભારત હવે નેપાળમાંથી ટામેટાં અને આફ્રિકાથી કઠોળ ખરીદશે. આ માટે કેન્દ્ર સરકારે નેપાળ અને આફ્રિકા સાથે ડીલ કરી છે. ખાસ વાત એ છે કે નાણામંત્રી ર્નિમલા સીતારમણે સંસદમાં આ અંગે માહિતી આપી હતી. નાણામંત્રીએ કહ્યું છે કે ટામેટાંના વધતા ભાવને રોકવા માટે ભારત નેપાળથી મોટા પાયે ટામેટાંની આયાત કરશે. ઉત્તર પ્રદેશના વારાણસી, લખનૌ અને કાનપુરમાં સૌપ્રથમ ટામેટાના માલની આયાત કરવામાં આવશે. સરકારને આશા છે કે તેનાથી ટામેટાંના ભાવમાં ઘટાડો થશે. આ સાથે નેપાળે પણ ભારતમાં ટામેટાંની નિકાસ કરવામાં રસ દાખવ્યો છે. કૃષિ મંત્રાલયના પ્રવક્તા શબનમ શિવકોટીનું કહેવું છે કે તેઓ ભારતમાં ટામેટાંની નિકાસ કરવા તૈયાર છે.

માત્ર આ માટે ભારતે બજારમાં સરળતાથી પ્રવેશ મેળવવામાં મદદ કરવી જાેઈએ. તેમના કહેવા પ્રમાણે, નેપાળ એક અઠવાડિયા પહેલાથી ભારતને ટામેટાં મોકલી રહ્યું છે. પરંતુ આ નિકાસ નાના પાયે થઈ રહી છે. પરંતુ હવે નેપાળથી ભારતમાં મોટા પાયે ટામેટાં મોકલવામાં આવશે. ભારતમાં વરસાદને કારણે ટામેટાંનો પાક બરબાદ થઈ ગયો છે. જેના કારણે ટામેટા ખૂબ મોંઘા થઈ ગયા છે. ૨૦ થી ૩૦ રૂપિયા પ્રતિ કિલો મળતા ટામેટાં ૧૨૦ થી ૧૬૦ રૂપિયા પ્રતિ કિલો વેચાઈ રહ્યા છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે સપ્લાય ઘટવાને કારણે ટામેટાંની આવકમાં ઘટાડો થયો છે. આવી સ્થિતિમાં નેપાળથી આયાત થતા ટામેટાંના ભાવમાં સુધારો જાેવા મળી શકે છે. કારણ કે ભારતની જેમ નેપાળમાં પણ ખેડૂતો મોટા પાયે ટામેટાંની ખેતી કરે છે. કાઠમંડુ, લલિતપુર અને ભક્તપુર જિલ્લામાં ટામેટાંનું બમ્પર ઉત્પાદન થયું છે. ખાસ વાત એ છે કે ભારતમાં જૂનના છેલ્લા અઠવાડિયાથી ટામેટાં મોંઘા થઈ ગયા છે,

જ્યારે નેપાળમાં દોઢ મહિના પહેલા ઓછા ભાવને કારણે ખેડૂતોએ ૭૦,૦૦૦ કિલો ટામેટાં રસ્તા પર ફેંકી દીધા હતા. તે સમયે નેપાળમાં જથ્થાબંધ બજારમાં ટામેટાં ૧૦ રૂપિયા પ્રતિ કિલોથી પણ સસ્તા થઈ ગયા હતા. ખાસ વાત એ છે કે કૃષિ મંત્રાલયના પ્રવક્તા શિવકોટીએ માત્ર ટામેટાં જ નહીં પરંતુ વટાણા અને લીલા મરચાંની પણ નિકાસ કરવાની વાત કરી છે. પરંતુ, નેપાળે ટામેટાંની નિકાસ કરવાને બદલે ભારતમાંથી ચોખા અને ખાંડ મોકલવાની પણ માંગણી કરી છે. હકીકતમાં, ભારત સરકારે તાજેતરમાં નોન-બાસમતી ચોખાની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો, જેના કારણે નેપાળમાં ચોખાના ભાવમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો હતો. આવી સ્થિતિમાં નેપાળે ભારતને ૧ લાખ ટન ચોખા, ૧૦ લાખ ટન ડાંગર અને ૫૦ હજાર ટન ખાંડ મોકલવાની વિનંતી કરી છે. શું ઈમ્પોર્ટ ડ્યુટી દૂર કરી!.. જે જણાવીએ તો, ટામેટાની જેમ દાળ મોંઘા થઈ ગયા છે. દિલ્હી સહિત ઘણા રાજ્યોમાં અરહર દાળ ૧૪૦ થી ૧૬૦ રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાઈ રહી છે.

આવી સ્થિતિમાં વધતી માંગને પહોંચી વળવા સરકાર ટામેટાંની જેમ કઠોળની આયાત કરશે. આ માટે ભારત સરકાર આફ્રિકન દેશ મોઝામ્બિક સાથે વાતચીત કરી રહી છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે દાળની આયાતને લઈને ડીલ ફાઈનલ થઈ ગઈ છે. મોઝામ્બિક ૩૧ માર્ચ, ૨૦૨૪ સુધી કોઈપણ શરતો અને નિયંત્રણો વિના ભારતમાં વટાણા અને અડદની દાળની આયાત કરશે. ખાસ વાત એ છે કે ભારત અને મોઝામ્બિકે કઠોળની આયાતને લઈને દ્વિપક્ષીય એમઓયુ પર પણ હસ્તાક્ષર કર્યા છે. તે જ સમયે, કઠોળના ભાવ ઘટાડવા માટે, સરકારે ૩ માર્ચ, ૨૦૨૩ થી અરહર કઠોળ પર ૧૦ ટકાની આયાત જકાત હટાવી દીધી છે.