ભણતરને લગતા કિસ્સામાં આંધ્ર પ્રદેશ સરકારનો મોટો ર્નિણય, આંધ્રપ્રદેશ સરકારે ૨૦૨૫-૨૬ થી ઉચ્ચ શિક્ષણ પ્રવેશમાં ૧૫ ટકા નોન-લોકલ ક્વોટા રદ કર્યો

એક મોટા નીતિગત પરિવર્તનમાં, આંધ્રપ્રદેશ સરકારે ઉચ્ચ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ માટે તેના પ્રવેશ નિયમોમાં સુધારો કર્યો છે, જેમાં હાલના ૧૫% નોન-લોકલ ક્વોટાને દૂર કરવામાં આવ્યો છે. શૈક્ષણિક વર્ષ ૨૦૨૫-૨૬ થી, વિવિધ વ્યાવસાયિક અભ્યાસક્રમોમાં પ્રવેશ ફક્ત આંધ્રપ્રદેશના વિદ્યાર્થીઓ માટે અનામત રાખવામાં આવશે. આ પગલાથી તેલંગાણા સહિત અન્ય રાજ્યોના વિદ્યાર્થીઓને નોન-લોકલ શ્રેણી હેઠળ પ્રવેશ મેળવવાથી અસરકારક રીતે પ્રતિબંધિત કરવામાં આવશે.
નવા સરકારી આદેશો અનુસાર, એન્જિનિયરિંગ, ટેકનોલોજી, ફાર્મસી, આર્કિટેક્ચર, ફાર્મા ડી, બિઝનેસ એડમિનિસ્ટ્રેશન, કોમ્પ્યુટર એપ્લિકેશન્સ, કાયદો, શિક્ષણ અને શારીરિક શિક્ષણ જેવા અભ્યાસક્રમોમાં પ્રવેશ હવે ફક્ત એવા વિદ્યાર્થીઓને ફાળવવામાં આવશે જેઓ આંધ્રપ્રદેશના સ્થાનિક તરીકે લાયક ઠરે છે. જાે કે, ચોક્કસ શ્રેણીઓ – જેમ કે કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓના બાળકો – હજુ પણ ખાસ જાેગવાઈઓ હેઠળ ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે.
નવા આદેશ મુજબ, સ્થાનિક ઉમેદવારો ૮૫ ટકા બેઠકો મેળવવા માટે પાત્ર છે, જ્યારે બાકીની ૧૫ ટકા બેઠકો બિન-સ્થાનિક ક્વોટા હેઠળ ભરી શકાય છે. રાજ્યવ્યાપી યુનિવર્સિટીઓ અને સંસ્થાઓના કિસ્સામાં, જે છેં અથવા જીફ યુનિવર્સિટી હેઠળ આવતી નથી, અને રાજ્ય સરકાર દ્વારા નિયંત્રિત છે, ૮૫ ટકા સ્થાનિક બેઠકો આ બે યુનિવર્સિટીઓના કાર્યક્ષેત્ર હેઠળ આવતા વિદ્યાર્થીઓ માટે અનુક્રમે ૬૫.૬ ટકા અને ૩૪.૩ ટકાના ગુણોત્તરમાં અનામત રાખવામાં આવશે.
રાજ્યવ્યાપી યુનિવર્સિટીઓ અને સંસ્થાઓ માટે બિન-સ્થાનિક ક્વોટા હેઠળ બાકીની ૧૫ ટકા બેઠકો છેં અને જીફ યુનિવર્સિટી દ્વારા તેમના બિન-સ્થાનિક ક્વોટા શેર કરવાની પદ્ધતિ હેઠળ ફરજિયાત સમાન ફોર્મ્યુલાનું પાલન કરશે, આદેશમાં જણાવાયું છે.
“આંધ્રપ્રદેશ રાજ્યના વિદ્યાર્થીઓના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે, સ્નાતક, અનુસ્નાતક અને પીએચડી અભ્યાસક્રમોમાં પ્રવેશ માટે યોગ્ય પગલાં લેવા પડશે…,” તાજેતરના સરકારી આદેશમાં જણાવાયું છે.
આદેશ મુજબ, દક્ષિણ રાજ્યએ એક સામાન્ય પ્રવેશ પ્રક્રિયાનું પાલન કર્યું હતું, જેમાં સંયુક્ત આંધ્રપ્રદેશના વિભાજન પછી ૧૦ વર્ષ માટે બિન-સ્થાનિક ક્વોટા હેઠળ તેલંગાણાના વિદ્યાર્થીઓને પ્રવેશ આપવાનો પણ સમાવેશ થતો હતો. જાે કે, આ સામાન્ય પ્રવેશ સમયગાળો ૨ જૂન, ૨૦૨૪ ના રોજ તમામ સરકારી, ખાનગી, સહાયિત અને બિન-સહાયિત ઉચ્ચ અને તકનીકી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં સમાપ્ત થયો હતો. તેથી, ઘણા બધા અભ્યાસક્રમો માટે પ્રવેશ નિયમોમાં સુધારો કરવો જરૂરી છે, આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે.
“આંધ્રપ્રદેશના વિદ્યાર્થીઓને વિવિધ અભ્યાસક્રમોમાં પ્રવેશ માટે ન્યાય આપવા અને પ્રવેશ પ્રક્રિયામાં કાનૂની ગૂંચવણો ટાળવા માટે વાલીઓ અને વિદ્યાર્થીઓ તરફથી અનેક રજૂઆતો મળ્યા બાદ, સરકારે પ્રવેશ નિયમોમાં સુધારા જારી કરવાનો ર્નિણય લીધો છે,” તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે.
શ્રીકાકુલમ, વિજયનગરમ, વિશાખાપટ્ટનમ, પૂર્વ અને પશ્ચિમ ગોદાવરી, કૃષ્ણા, ગુંટુર અને પ્રકાશમ જેવા પૂર્વ જિલ્લાઓના વિદ્યાર્થીઓ આંધ્ર યુનિવર્સિટી (છેં) ના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ આવે છે અને જીફ યુનિવર્સિટીના કાર્યક્ષેત્ર હેઠળ બિન-સ્થાનિક ઉમેદવારો બને છે. તેવી જ રીતે, અનંતપુર, કુર્નૂલ, ચિત્તૂર, કડપા અને નેલ્લોર જેવા પૂર્વ જિલ્લાઓના વિદ્યાર્થીઓ જીફ યુનિવર્સિટીના કાર્યક્ષેત્ર હેઠળ આવે છે અને આંધ્ર યુનિવર્સિટી દ્વારા તેમને બિન-સ્થાનિક ઉમેદવારો તરીકે ગણવામાં આવશે.