રાહુલ ગાંધી અને ખડગેએ પીએમ મોદીને પત્ર લખીને જમ્મુ-કાશ્મીરને પૂર્ણ રાજ્યનો દરજ્જાે આપવા વિનંતી કરી

કોંગ્રેસના નેતાઓ મલ્લિકાર્જુન ખડગે અને રાહુલ ગાંધીએ બુધવારે એક પત્ર લખીને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને જમ્મુ અને કાશ્મીર (ત્નશ્દ્ભ) ને રાજ્યનો દરજ્જાે પુન:સ્થાપિત કરવા માટે આવતા અઠવાડિયે શરૂ થતા સંસદના ચોમાસા સત્ર દરમિયાન કાયદો લાવવા વિનંતી કરી હતી. તેમણે બંધારણની છઠ્ઠી અનુસૂચિમાં લદ્દાખનો સમાવેશ કરવાની માંગ કરી હતી, જે કાયદાકીય, કારોબારી, ન્યાયિક અને નાણાકીય સત્તાઓ અને સ્વ-શાસન સાથે સ્વાયત્ત પરિષદો દ્વારા આદિવાસી વિસ્તારોના વહીવટની જાેગવાઈ કરે છે.
“અમે સરકારને જમ્મુ અને કાશ્મીરને પૂર્ણ રાજ્યનો દરજ્જાે આપવા અને લદ્દાખને છઠ્ઠી અનુસૂચિના રક્ષણ આપવા માટે ચોમાસા સત્રમાં કાયદો લાવવા વિનંતી કરીએ છીએ. આ લદ્દાખના લોકોની સાંસ્કૃતિક, વિકાસલક્ષી અને રાજકીય આકાંક્ષાઓને સંબોધશે, સાથે સાથે તેમની જમીન અને ઓળખનું રક્ષણ કરશે,” રાજ્યસભા અને લોકસભામાં વિપક્ષના નેતાઓએ પત્રમાં જણાવ્યું હતું, જેની એક નકલ મીડિયા જાેઈ છે.
“પાંચ વર્ષથી, જમ્મુ અને કાશ્મીરના લોકો સતત પૂર્ણ રાજ્યનો દરજ્જાે પુન:સ્થાપિત કરવાની માંગ કરી રહ્યા છે. આ માંગ કાયદેસર છે અને તેમના બંધારણીય અને લોકશાહી અધિકારોમાં મૂળ છે.” બંનેએ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને રાજ્યોમાં અપગ્રેડ કરવાના ઉદાહરણો ટાંક્યા. તેમણે ઉમેર્યું કે જમ્મુ અને કાશ્મીરનો કેસ કોઈ પૂર્વગ્રહ વિનાનો છે કારણ કે વિભાજન પછી પહેલી વાર કોઈ રાજ્યને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં ડાઉનગ્રેડ કરવામાં આવ્યું હતું.
ખડગે અને ગાંધીએ મોદીને રાજ્યનો દરજ્જાે પુન:સ્થાપિત કરવા માટેની તેમની જાહેર પ્રતિબદ્ધતાઓની યાદ અપાવી. “…૧૯ મે, ૨૦૨૪ ના રોજ, તમે કહ્યું હતું કે, ‘રાજ્યનો દરજ્જાે પુન:સ્થાપિત કરવો એ અમે એક ગંભીર વચન આપ્યું છે.’ ફરીથી, ૧૯ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૪ ના રોજ શ્રીનગરમાં, તમે કહ્યું હતું કે, ‘અમે સંસદમાં કહ્યું છે કે અમે પ્રદેશનો રાજ્યનો દરજ્જાે પુન:સ્થાપિત કરીશું,’ તેઓએ લખ્યું.
૨૦૧૯ માં જમ્મુ અને કાશ્મીરનો અર્ધ-સ્વાયત્ત દરજ્જાે છીનવી લેવામાં આવ્યો હતો અને તેને બે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં વિભાજીત કરવામાં આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે ડિસેમ્બર ૨૦૨૩ માં જમ્મુ અને કાશ્મીરના બંધારણીય દરજ્જામાં ફેરફારને સમર્થન આપ્યું હતું પરંતુ સરકારને “શક્ય તેટલી વહેલી તકે” રાજ્યનો દરજ્જાે પુન:સ્થાપિત કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
રાજ્યનો દરજ્જાે પુન:સ્થાપિત કરવો એ મુખ્યમંત્રી ઓમર અબ્દુલ્લાની નેશનલ કોન્ફરન્સનો મુખ્ય ચૂંટણી મુદ્દો હતો, જે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં તેની સ્વાયત્ત દરજ્જાે અને વિભાજનના અંત પછીની પ્રથમ ચૂંટણીઓ પછી સત્તામાં આવ્યો હતો. ઓક્ટોબર ૨૦૨૪ માં, અબ્દુલ્લાના મંત્રીમંડળે જમ્મુ અને કાશ્મીરને પૂર્ણ રાજ્યનો દરજ્જાે આપવાનો ઠરાવ પસાર કર્યો.
જૂનમાં, અબ્દુલ્લાએ રાજીનામું આપવાની અને વિધાનસભા ભંગ કરવાની તૈયારી દર્શાવી જાે તે રાજ્યનો દરજ્જાે આપે તો. “જે દિવસે ભારત સરકાર જમ્મુ અને કાશ્મીરને રાજ્યનો દરજ્જાે પુન:સ્થાપિત કરશે, તે દિવસે જ હું લેફ્ટનન્ટ ગવર્નરને વિધાનસભા ભંગ કરવાનું કહીશ. અમને ડરાવવાનો પ્રયાસ કરશો નહીં. રાજ્યનો દરજ્જાે અમારો અધિકાર છે, અને અમે તેની માંગ કરીએ છીએ,” તેમણે કેન્દ્ર સરકાર પર ચૂંટણીની અફવાઓનો ઉપયોગ ધારાસભ્યોને ડરાવવાનો આરોપ લગાવતા કહ્યું.
૧૪ જુલાઈના રોજ, અબ્દુલ્લા શ્રીનગરના શહીદ કબ્રસ્તાનમાં દિવાલ પર ચઢી ગયા હતા જ્યારે વહીવટીતંત્રે તેમને અને તેમના સમર્થકોને ૧૯૩૧ માં તત્કાલીન જમ્મુ અને કાશ્મીર શાસક હરિ સિંહ સામેના બળવા દરમિયાન માર્યા ગયેલા ૨૧ કાશ્મીરીઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે પ્રવેશતા અટકાવ્યા હતા. અબ્દુલ્લાએ “અનચૂંટાયેલા લોકોના જુલમ” ની ટીકા કરી હતી. “આજે તમે બધા સમજી શકશો કે, નવી દિલ્હીના બિનચૂંટાયેલા ઉમેદવારોએ જમ્મુ અને કાશ્મીરના લોકોના ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓને બંધ કરી દીધા હતા,” તેમણે ઠ પર એક પોસ્ટમાં કહ્યું.