સુપ્રીમ કોર્ટે ૬ મહિનાની અંદર તમામ કેન્દ્રીય સશસ્ત્ર પોલીસ દળોમાં કેડર સમીક્ષાનો નિર્દેશ આપ્યો

સુપ્રીમ કોર્ટે નિર્દેશ આપ્યો છે કે ૈં્મ્ઁ, મ્જીહ્લ, ઝ્રઇઁહ્લ, ઝ્રૈંજીહ્લ અને જીજીમ્ સહિત તમામ કેન્દ્રીય સશસ્ત્ર પોલીસ દળો (ઝ્રછઁહ્લ) માં છ મહિનાની અંદર કેડર સમીક્ષા કરવામાં આવે, જે મૂળ ૨૦૨૧ માં થવાની હતી.
શુક્રવારે ન્યાયાધીશ અભય એસ ઓકા અને ઉજ્જલ ભુયાનની બનેલી બેન્ચે કર્મચારી અને તાલીમ વિભાગને ગૃહ મંત્રાલય તરફથી કેડર સમીક્ષા અને હાલના સેવા/ભરતી નિયમોમાં સુધારા અંગે કાર્યવાહી અહેવાલ પ્રાપ્ત થયાના ત્રણ મહિનાની અંદર યોગ્ય ર્નિણય લેવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
અરજીની પૃષ્ઠભૂમિ
આઇપીએસ ડેપ્યુટેશનને દૂર કરવાના હેતુથી બિન-કાર્યકારી નાણાકીય અપગ્રેડેશન, કેડર સમીક્ષા, પુનર્ગઠન અને ભરતી નિયમોમાં સુધારાની માંગ કરતી અરજીઓની બેચની સુનાવણી કરતી વખતે આ નિર્દેશ જારી કરવામાં આવ્યો હતો.
“સીએપીએફના કેડર અધિકારીઓની સેવા ગતિશીલતાના બે ઉદ્દેશ્યોને ધ્યાનમાં રાખીને, એક તરફ સ્થિરતા દૂર કરવી અને બીજી તરફ દળોની કાર્યકારી/કાર્યકારી આવશ્યકતાને ધ્યાનમાં રાખીને, અમારું માનવું છે કે સીનિયર એડમિનિસ્ટ્રેટિવ ગ્રેડ (એસએજી) ના સ્તર સુધીના સીએપીએફના કેડરમાં ડેપ્યુટેશન માટે નિર્ધારિત પોસ્ટ્સની સંખ્યા બે વર્ષની બાહ્ય મર્યાદામાં ક્રમશ: ઘટાડવી જાેઈએ,” બેન્ચે જણાવ્યું હતું.
“આનાથી ઝ્રછઁહ્લ ના વહીવટી માળખામાં ર્નિણય લેવાની પ્રક્રિયામાં ઝ્રછઁહ્લ ના કેડર અધિકારીઓની ભાગીદારીનો અનુભવ થશે, જેનાથી કેડર અધિકારીઓની લાંબા સમયથી ચાલી આવતી ફરિયાદો દૂર થશે,” કોર્ટે ઉમેર્યું.
ઝ્રછઁહ્લ નું મહત્વ
બેન્ચે સરહદો પર અને દેશની અંદર રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા જાળવવામાં ઝ્રછઁહ્લ ની આવશ્યક ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો.
તેણે ઝ્રછઁહ્લ ને તૈનાત કરવામાં સામેલ જટિલતાઓને સ્વીકારી, ખાસ કરીને રાજ્ય સરકારો અને સ્થાનિક પોલીસ દળો સાથે સંકલનના સંદર્ભમાં.
કોર્ટે નોંધ્યું કે કેન્દ્ર સરકાર માને છે કે દરેક ઝ્રછઁહ્લ ના અનન્ય પાત્રને જાળવવા માટે ૈંઁજી અધિકારીઓની હાજરી આવશ્યક છે.
“આ એક નીતિગત ર્નિણય છે. અલબત્ત, ૈંઁજી અથવા ૈંઁજી અધિકારીઓના સંગઠન સાથે જાેડાયેલા વ્યક્તિગત અધિકારીઓ ડેપ્યુટેશન ક્વોટા કેટલો હોવો જાેઈએ અને ડેપ્યુટેશન કેટલો સમય ચાલુ રાખવું જાેઈએ તે અંગે કોઈ ર્નિણય લઈ શકતા નથી. તેઓ ઝ્રછઁહ્લ ના સેવા નિયમો/ભરતી નિયમો દ્વારા પ્રગટ થતા કેન્દ્ર સરકારના નીતિગત ર્નિણયના આધારે ડેપ્યુટેશન પર છે,” કોર્ટે અવલોકન કર્યું.
“આમ કહીને, આપણે ઝ્રછઁહ્લ ના અધિકારીઓ દ્વારા વ્યક્ત કરવામાં આવેલી ફરિયાદથી પણ અજાણ રહી શકીએ નહીં જેમ કે ઉપર પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યું છે. આપણી સરહદોનું રક્ષણ કરતી વખતે અને દેશની આંતરિક સુરક્ષા જાળવી રાખતી રાષ્ટ્રની સુરક્ષા અખંડિતતા અને સાર્વભૌમત્વને જાળવી રાખતી તેમની સમર્પિત સેવાને અવગણી શકાય નહીં કે અવગણી શકાય નહીં,” તેમાં ઉમેર્યું હતું.