INDIA કહીયે કે ભારત?.. જેના પર ૭૪ વર્ષ પહેલા ચર્ચા થઈ ત્યારે સપ્ટેમ્બર હતો..

દેશના નામને લઈને ચર્ચા ચાલી રહી છે. વિપક્ષ સરકાર પર પ્રહારો કરી રહ્યું છે. ઇજીજીના વડા મોહન ભાગવતના નિવેદનથી તેની શરૂઆત થઈ હતી. તાજેતરમાં જ તેમણે લોકોને અપીલ કરતાં કહ્યું હતું કે તેઓ ઈન્ડિયા નહીં ભારત શબ્દનો ઉપયોગ દેશ માટે કરે, હવે ય્૨૦ને મોકલવામાં આવેલા આમંત્રણે ચર્ચા વધારવાનું કામ કર્યું છે. જેમાં પ્રેસિડેન્ટ ઓફ ઈન્ડિયાને બદલે પ્રેસિડેન્ટ ઓફ ભારત લખવામાં આવ્યું છે. આના પર કોંગ્રેસ સાંસદ જયરામ રમેશ સહિત સોશિયલ મીડિયા પર ઘણા યુઝર્સે સરકાર પર સવાલ ઉઠાવ્યા છે. જયરામ રમેશે પોતાના ટિ્‌વટ દ્વારા કહ્યું છે કે શું સરકાર ઈન્ડિયાને ભારતમાં કન્વર્ટ કરવા માંગે છે. જેને લઈ ખૂબ જાેર શોર થી સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચા ચાલુ છે. આ ચર્ચા નવી નથી. અગાઉ પણ આ મુદ્દો બંધારણ ઘડનારાઓ માટે ચર્ચાનો વિષય બન્યો હતો.
ૈંદ્ગડ્ઢૈંછ ફજ ભારત ઃ ચર્ચાને ૭૪ વર્ષ કેમ લાગ્યા?..

જે જણાવીએ, ઈન્ડિયાનો મુદ્દો અને ભારતનું નામ ૭૪ વર્ષ પહેલા પણ ચર્ચાનો વિષય બની ગયો હતો. દેશના નામકરણને લઈને બંધારણના ઘડવૈયાઓમાં ચર્ચા ચાલી રહી હતી . રસપ્રદ વાત એ છે કે તે પણ સપ્ટેમ્બર મહિનો હતો અને અત્યારે પણ સપ્ટેમ્બર ચાલી રહ્યો છે. વિધાનસભાના સભ્ય હરિ વિષ્ણુ કામત બંધારણના અનુચ્છેદ-૧ સંબંધિત સુધારો રજૂ કરી રહ્યા હતા. કામતે બંધારણ સભાના સભ્યો સાથે નામ અંગે લાંબી ચર્ચા કરી હતી. તેમણે કહ્યું, દેશ પ્રજાસત્તાક તરીકે જન્મ લેવા જઈ રહ્યો છે. બેઠકમાં દેશના નામને લઈને અનેક સૂચનો આપવામાં આવ્યા હતા. તેમાં ભારત, હિન્દુસ્તાન, હિંદ, ભારતભૂમિ અને ભારતવર્ષનો સમાવેશ થાય છે.

કામતે કહ્યું કે કેટલાક લોકો કહે છે કે નામ રાખવાની શું જરૂર છે તો કેટલાક સભ્યો તેને ભારતવર્ષ નામ આપવા માંગે છે. તેમની વાતનો જવાબ આપતાં બંધારણના નિર્માતા ડૉ.આંબેડકરે કહ્યું કે, મને આ ચર્ચાનો હેતુ સમજાતો નથી. મારા મિત્રને ભારત શબ્દ ગમે છે. તેના પર બંધારણના પ્રમુખે કહ્યું કે આ માત્ર ભાષામાં ફેરફારની વાત છે. ત્યારે કામતે કહ્યું કે દેશના નામમાં ઈન્ડિયા શબ્દ ઉમેરવો એ ભૂલ કરવા જેવું છે. આના પર શેઠ ગોવિંદ દાસે ઐતિહાસિક સંદર્ભને ધ્યાનમાં રાખીને ભારતના નામે પોતાના વિચારો રજૂ કર્યા. સાથે જ કમલાપતિ ત્રિપાઠીએ વચ્ચેનો રસ્તો શોધવાની વાત કરી હતી.

અન્ય સભ્ય ગોવિંદ પંતે દેશનું નામ ભારતવર્ષ રાખવાનું સૂચન કર્યું. આ ચર્ચા વચ્ચે વિદેશ સંબંધોને જાેડવાની સાથે આખા દેશને એક દોરામાં બાંધી દે તેવું નામ રાખવા પર સહમતિ સધાઈ હતી. તેથી જ બંધારણની કલમ-૧માં આ નામ દાખલ કરવામાં આવ્યું છે જેનું નામ ઈન્ડિયા એટલે કે ભારત છે. ત્યારથી આ નામ ચાલી રહ્યું છે. જાે ઈન્ડિયા દેશમાં બદલીને ભારત કરવામાં આવે તો બંધારણમાં સુધારા કર્યા પછી પણ શક્ય છે. બંધારણ શું કહે છે?.. જે જણાવીએ, સુપ્રીમ કોર્ટના એડવોકેટ આશિષ પાંડે કહે છે કે, ભારતીય બંધારણની કલમ ૧ કહે છે કે બંધારણમાં ઈન્ડિયા અને ભારતને એક જ ગણવામાં આવે છે. આ તમારી ભાષા અને સંદર્ભ અનુસાર લખી શકાય છે. એવું બિલકુલ નથી કે બંધારણમાં ઈન્ડિયા કે ભારત લખેલું જ હશે.