જમ્મુ-કાશ્મીરમાં સમાજવાદી પાર્ટીને સાયકલને બદલે લેપટોપ ચૂંટણી ચિન્હ મળ્યું

લોકસભા ચૂંટણી બાદ અખિલેશ યાદવ સપાને ઉત્તર પ્રદેશ સુધી સીમિત કરવાને બદલે તેને રાષ્ટ્રીય મંચ પર ઓળખ અપાવવાનો સતત પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. આ યોજના હેઠળ અખિલેશ જમ્મુ-કાશ્મીર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પોતાનું નસીબ અજમાવી રહ્યા છે, પરંતુ યુપીમાં સપાનું પરંપરાગત ચૂંટણી પ્રતીક સાઈકલ જમ્મુ-કાશ્મીરમાં લેપટોપ બની ગયું છે. રાષ્ટ્રીય પક્ષનો દરજ્જાે ન હોવાને કારણે કાશ્મીરમાં સપાને લેપટોપ ચૂંટણી ચિન્હ ફાળવવામાં આવ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં અખિલેશ યાદવ બદલાયેલા ચૂંટણી ચિન્હથી કાશ્મીરમાં સપાનું નસીબ કેટલું બદલી શકે છે તે જાેવું રહ્યું. જમ્મુ-કાશ્મીરની પ્રથમ તબક્કાની ૨૪ બેઠકો પર ભલે ચૂંટણી થઈ હોય, પરંતુ સપાની ખરી કસોટી બીજા અને ત્રીજા તબક્કાની ચૂંટણીમાં છે.

સપા બીજા અને ત્રીજા તબક્કામાં ૨૦ સીટો પર ચૂંટણી લડી રહી છે. બીજા તબક્કામાં સપા કાશ્મીર ક્ષેત્રની ૧૦ અને જમ્મુ ક્ષેત્રની પાંચ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી રહી છે. આ સિવાય ત્રીજા તબક્કામાં પાંચ બેઠકો પર નસીબ અજમાવવામાં આવી રહ્યું છે. બીજા તબક્કા માટે ૨૫મી સપ્ટેમ્બરે અને ત્રીજા તબક્કા માટે ૧લી ઓક્ટોબરે મતદાન છે, જ્યાં એસપી માટે લિટમસ ટેસ્ટ યોજાવાની છે. રાષ્ટ્રીય પક્ષ ન હોવાના કારણે સમાજવાદી પાર્ટીને તેનું પરંપરાગત ચૂંટણી ચિન્હ સાઇકલ મળી શકી નથી. જેના કારણે સપાના મોટાભાગના ઉમેદવારોએ તેમના ચૂંટણી ચિન્હ તરીકે લેપટોપને પસંદ કર્યું છે.

અખિલેશ યાદવે ૨૦૧૨ની ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં લેપટોપ આપવાનું વચન આપ્યું હતું. સત્તામાં આવ્યા બાદ અખિલેશ યાદવે ૧૨મું પાસ થયેલા વિદ્યાર્થીઓને મફત લેપટોપ વહેંચવાનું કામ કર્યું. બે વર્ષમાં ૨૭ લાખથી વધુ લેપટોપનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું. આ રીતે યુપીના દરેક ઘરે અખિલેશ યાદવના લેપટોપ પહોંચી ગયા હતા, પરંતુ શું તેઓ લેપટોપના ચૂંટણી ચિન્હની મદદથી કાશ્મીરના રાજકારણમાં કરિશ્મા બતાવી શકશે?

જમ્મુ-કાશ્મીરમાં સપાનો કોઈ ખાસ રાજકીય આધાર નથી. સપાએ ૨૦૦૮ અને ૨૦૧૪માં જમ્મુ-કાશ્મીર વિધાનસભાની ચૂંટણી લડી હતી, પરંતુ તે પોતાનું ખાતું પણ ખોલી શકી નહોતી. ૨૦૦૮માં, સપાએ કાશ્મીરમાં ૩૬ વિધાનસભા બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી, જેમાંથી એક પણ ઉમેદવાર જીતી શક્યો ન હતો. સપાને ૨૪૧૯૪ વોટ સાથે ૦.૬૧ ટકા વોટ મળ્યા છે. સપાનો એક પણ ઉમેદવાર પોતાની ડિપોઝીટ બચાવી શક્યો નથી. સપાએ ૨૦૧૪માં કાશ્મીરની સાત વિધાનસભા સીટો પર ચૂંટણી લડી હતી અને ૪૯૮૫ વોટ સાથે ૦.૧૦ ટકા વોટ શેર મેળવ્યા હતા.

આમ, જમ્મુ-કાશ્મીરમાં સપા અત્યાર સુધી કોઈ કરિશ્મા બતાવી શકી નથી. ૨૦૨૪ની લોકસભા ચૂંટણીમાં સપા ૩૭ બેઠકો સાથે ઉત્તર પ્રદેશમાં સૌથી મોટી પાર્ટી તરીકે ઉભરી આવી છે. જેના કારણે અખિલેશ યાદવ સપાને રાષ્ટ્રીય પાર્ટી બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. આ શ્રેણીમાં સપા જમ્મુ-કાશ્મીરમાં મુસ્લિમ પ્રભુત્વવાળી બેઠકો પર પોતાનું નસીબ અજમાવી રહી છે. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં એસપીને સાઈકલના નિશાનને બદલે લેપટોપ ફાળવવામાં આવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં જમ્મુ-કાશ્મીરમાં પાર્ટીના મોટાભાગના ઉમેદવારો સપા પ્રમુખ અખિલેશ યાદવ અને સપાના સંરક્ષક સ્વર્ગસ્થ મુલાયમ સિંહ યાદવના નામ અને ફોટાનો ઉપયોગ કરીને વોટ માંગી રહ્યા છે. સપાના ઉમેદવારો ઘરે ઘરે જઈને લોકોને સમજાવી રહ્યા છે કે તેઓ સપાની ટિકિટ પર ચૂંટણી લડી રહ્યા છે,

પરંતુ જમ્મુ-કાશ્મીરની ચૂંટણીમાં પાર્ટીનું ચૂંટણી ચિન્હ અલગ છે. જનતાને કહેવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે કે કાશ્મીરમાં સપાનું ચૂંટણી ચિન્હ લેપટોપ છે. એટલું જ નહીં, પાર્ટીએ કાશ્મીરમાં અખિલેશ યાદવની રેલીનું આયોજન કરવાની પણ યોજના બનાવી છે. માનવામાં આવે છે કે ત્રીજા તબક્કાની ચૂંટણીમાં અખિલેશ યાદવ જમ્મુ-કાશ્મીરમાં આવી શકે છે. જમ્મુ-કાશ્મીર વિધાનસભા ચૂંટણી સપા માટે ખૂબ જ પડકારજનક દેખાઈ રહી છે. એક તરફ સપાને પોતાના પરંપરાગત ચૂંટણી ચિન્હ ન મળવાને કારણે ઓળખની સમસ્યાનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે, તો બીજી તરફ ભાજપ અને કોંગ્રેસ-નેશનલ કોન્ફરન્સ વચ્ચે સીધી હરીફાઈના કારણે તણાવ વધી ગયો છે. મતદારો ભાજપને જીતાડવા કે હરાવવાના પ્રયાસો કરી રહ્યા છે. લોકસભાની ચૂંટણીમાં પણ આવી જ પેટર્ન જાેવા મળી હતી. આવી સ્થિતિમાં અખિલેશ યાદવ માટે જમ્મુ-કાશ્મીરની ચૂંટણીમાં પોતાની પાર્ટીનું ખાતું ખોલાવવાનો પડકાર ઉભો થયો છે?